Hak rybacki typu V (Clark)

Hak do połowu ryb wykonany z poroża jelenia lub łosia, znaleziony w Raduszu, pow. bytowski w nieznanych okolicznościach, został przekazany w 1879 roku do zbiorów szczecińskiego Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde przez majora von Stehl ze Słupska. Wytwarzanie narzędzi i przyborów z poroża zawsze poprzedzała faza zmiękczania surowca i przygotowanie półwytworu, który następnie poddawano dalszej obróbce. Wyraźne ślady pozostawia ścinanie i struganie kolejnych warstw narzędziami krzemiennymi. W procesie produkcji wytwórca starał się maksymalnie wykorzystać naturalne krzywizny surowca i dostosować je do swoich potrzeb, co dobrze obrazuje hak z Radusza. Ostre zakończenie dolnej części haka jest cechą charakterystyczną wyrobów tego typu dla ludności środkowego i późnego mezolitu. W górnej części trzonka można zaobserwować zgrubienie, które miało na celu wykonanie odpowiedniego węzła mocującego hak na lince. Haki rybackie wytwarzane z kości i poroża przez ludność reprezentującą zbieracko-łowiecki tryb życia w okresie wczesnego i środkowego holocenu są znaleziskami stosunkowo rzadkimi. Znane są głównie z północnych i wschodnich terenów Europy, z Danii, Łotwy, Estonii i zachodniej części Rosji. Hak z Radusza wyróżnia wielkość – jest znacznie większy od innych haków rybackich z epoki kamienia.

Michał Adamczyk