Martwa natura z koszem i owocami

Józef Jarema w latach 1918–1924 uczył się w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Stanisława Dębickiego, Jacka Malczewskiego, Ignacego Pieńkowskiego, Władysława Jarockiego i Józefa Pankiewicza. Był związany z kapistami. Początkowo organizował zbiórki pieniędzy dla studentów, aby mogli wyjeżdżać do Paryża, a następnie sam tam pojechał w 1924 roku. Do Polski wrócił w 1931 roku. Rok później rozpoczął działalność jako animator w teatrze Cricot, z którym także była związana jego młodsza siostra, malarka Maria Jarema. W czasie wojny brał udział w bitwie pod Monet Cassino. Józef Czapski pomógł Jaremie dołączyć do działu plastycznego, który funkcjonował w szeregach armii. Był współorganizatorem pierwszej wystawy malarzy-żołnierzy w Bagdadzie, później w Tel-Avivie i Rzymie. Po wojnie osiadł we Włoszech. W 1945 roku wraz z dawnym futurystą Enrico Prampolinim utworzył w Rzymie międzynarodowy „Art Club”, który łączył przedstawicieli różnych kierunków awangardy. W 1950 zamieszkał w Nicei. Obraz znajdujący się w kolekcji Muzeum Narodowego w Szczecinie pochodzi z 1923 roku, czyli z okresu poprzedzającego wyjazd artysty do Paryża. Jest to martwa natura z koszem z owocami namalowana w sposób realistyczny. Kompozycja została ujęta na neutralnym brunatno-szarym tle. W przedstawieniu widoczne są początki zainteresowania kolorem stanowiącym dominantę dzieła. Jarema koncentrował się wówczas na efektach harmonii możliwej do uzyskania z połączeń kolorystycznych. Uwydatniał jakość malarskiej materii. Nie bez znaczenia były dla niego również zmagania z płaszczyzną płótna.

Beata Małgorzata Wolska