Pałac Marynki zwany w Nowej Alexandryi (Puławy)

Album Lubelskie to dzieło powstałe w latach 1857–1859 na podstawie akwarel wykonanych w 1852 roku przez Adama Lerue. Artysta swymi rysunkami i akwarelami przyczynił się do inwentaryzacji zabytków Lublina i regionu – jak sam napisał we wstępie do tego dzieła – bliskiego jego sercu ze względu na miejsce urodzenia – Dubienkę. Przy jego powstaniu pracowali także Julian Cegliński oraz Władysław Walkiewicz, którzy wykonali litografie w warszawskim zakładzie litograficznym Adolfa Pecqa.

Poza licznymi widokami Lublina w publikacji znalazły się widoki Puław. Pałac Marynki został zaprojektowany w latach 1790–1794 w stylu klasycystycznym przez Chrystiana Piotra Aignera dla Marii Wirtemberskiej. Budowla należy do zespołu parkowo-pałacowego Czartoryskich w Puławach, które w XVIII wieku stanowiły ośrodek życia kulturalnego i artystycznego w Polsce, w tym czasie rozpoczęto też przebudowę założenia z XVI wieku. W XIX wieku za sprawą Izabeli Czartoryskiej powstały tam pierwsze muzea – w Świątyni Sybilli i Domku Gotyckim, ze zbiorami pogrupowanymi na pamiątki narodowe i dzieła sztuki oraz zbiory sztuki obcej. W skład kolekcji wchodziły między innymi: Dama z gronostajem Leonarda da Vinci, Portret młodzieńca Rafaela czy Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem Rembrandta; w 1870 roku zostały one przewiezione do Krakowa. Poza wkładem w początki muzealnictwa w Polsce w Puławach około roku 1830 powstały drukarnia i zakład Litografii Puławskiej.

Omawiana litografia posiada cechy charakterystyczne dla całego Albumu Lubelskie. Grafika prezentuje widok pałacu za drzewami, z widocznym na pierwszym planie wozem konnym. Ilustracja oddaje rzeczywisty wygląd budowli. Jej usytuowanie w parku o założeniu angielskim, według projektu Jamesa Savage’a, i sposób ukazania noszą cechy romantyzmu.

Klara Sadkowska