![MNS/Rz/2564 odznaka honorowa elektora saskiego Jana Jerzego I - Ujęcie odznaki z przodu z zawieszką. Odznaka o owalnym kształcie, ażurowa, emaliowana. Jej głównym elementem jest czarny dwugłowy orzeł w koronie cesarskiej. Na awersie, na piersi orła herb Saksonii Elektorskiej. W owalnej ramce, otoczonej rucianym wieńcem inskrypcja: SVB. VMBRA. ALARUM. TUARUM.1.6.11. Na rewersie na tułowiu orła wieniec z kwiatkami trzymany przez dwie dłonie. W otoku napis: PRVS. MOR. QVAM. FIDEM. FALLIERE. U dołu szczątkowo zachowana perła. Odznaka przy pomocy trzech łańcuszków połączona jest z ażurową plakietką z uszkiem. Łańcuch składa się z dziesięciu owalnych ogniw z emaliowanymi herbami prowincji saskich (różnymi po obu stronach). Między nimi ogniwa z motywem dłoni trzymających zielony wieniec z białymi kwiatkami, a także gładkie okrągłe ogniwa i ogniwa o fakturze plecionki. Na emaliowanej, kolistej zapince motyw dwugłowego orła z herbem Saksonii Elektorskiej.](/brepo/panel_repo/2022/04/12/lflqkp/contain-360-1000-max-mns-rz-2564-dscf0627-ppp.jpg)
Odznaka honorowa elektora saskiego Jana Jerzego I
1613
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Jest częścią kolekcji: Klejnoty i stroje książąt pomorskich
Motyw splecionych w uścisku dłoni od czasów średniowiecza był wykorzystywany w biżuterii zaręczynowej i ślubnej, jako element zdobiący pierścienie oraz zapinki. Podczas ceremonii zaślubin panna młoda i pan młody podawali sobie prawe dłonie na znak przysięgi małżeńskiej. Motyw rąk nawiązywał do tego gestu i był symbolem nierozerwalnego węzła małżeńskiego.
Prezentowany pierścień został wydobyty z sarkofagu księcia pomorskiego Franciszka I z krypy grobowej Gryfitów pod kościołem zamkowym w Szczecinie w 1946 roku. Książę otrzymał go zapewne jako prezent z okazji ślubu z księżniczką saską Zofią, siostrą panujących po sobie kolejno elektorów saskich z dynastii Wettynów – Chrystiana II (1583–1611) i Jana Jerzego I (1585–1656). Do małżeństwa doszło dzięki zaangażowaniu Erdmuty brandenburskiej, wdowy po księciu pomorskim Janie Fryderyku, księżniczka Zofia była bowiem jej siostrzenicą. Uroczyste zaślubiny odbyły się latem 1610 roku w Dreźnie.
Dzięki wizerunkowi pośmiertnemu Franciszka I ze zbiorów katedry w Merseburgu oraz opisowi stroju księcia w drukach okolicznościowych uświetniających ceremonię pogrzebową wiemy, że pierścień był pierwotnie zdobiony „dużym, kosztownym” diamentem o szlifie tablicowym. Książę nosił go na lewym palcu wskazującym.
Dolna część oprawy kamienia jest pokryta czarną emalią z finezyjnym złotym ornamentem wykonanym w technice emalii żłobkowej. Podobnie zdobiona jest zewnętrzna strona obrączki. Typ pierścieni z pojedynczym dużym diamentem, zdobionych czarną emalią był bardzo popularny w 1. połowie XVII wieku. Tego rodzaju pierścień znaleziono m.in. w sarkofagu księcia pomorskiego Ernesta Bogusława von Croya (1620–1684). Należał do jego matki Anny pomorskiej (1590–1660), najmłodszej siostry księcia Franciszka I.
Monika Frankowska-Makała
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 2.8 cm, szerokość: 2.5 cm
Rodzaj obiektu
pierścień ślubny, pierścień, biżuteria
Technika
emalia żłobkowa, cyzelowanie, kucie, odlew
Tworzywo / materiał
diament (niezachowany), emalia czarna, złoto
Pochodzenie / sposób pozyskania
przekaz
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
1613
Muzeum Narodowe w Szczecinie
około 1610
Muzeum Narodowe w Szczecinie
1601 — 1616
Muzeum Narodowe w Szczecinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna