![MNS/Szt/1165 Portret Anny Marii Rubach - ujęcie z przodu; Młoda kobieta o szczupłej jasnej twarzy, ukazana w ujęciu do kolan, stoi z prawą ręką wspartą na stoliku przykrytym czerwoną tkaniną. W lewej ręce, zgiętej w łokciu, trzyma haftowane, obszyte koronką rękawiczki. Ubrana jest w suknię z czarnej tkaniny w fakturowe wzory składającą się ze spódnicy o charakterystycznym kształcie odwróconej litery U oraz obcisłego, zabudowanego pod szyję stanika. Rozcięte, sięgające łokci rękawy sukni wierzchniej odsłaniają ozdobne rękawy sukni spodniej, uszyte z kontrastującej z czernią srebrzystej tkaniny, ukośnie nacinanej i gęsto naszywanej złotą pasmanterią. Przód stanika zdobiony jest szerokim złotym galonem. Mankiety sukni obszyte zostały szeroką, misternie wykonaną koronką igłową typu reticella. Podobna koronka zdobi podwójną, miękko układająca się krezę oraz czepiec. Kreza częściowo przysłania zawinięty kilkakrotnie wokół szyi sznur dużych pereł. Głównym elementem biżuteryjnym stroju jest poczwórny złoty łańcuch z dużych, naprzemiennie profilowanych i skręcanych ogniw, spięty pośrodku. Zawieszono na nim okrągły, złoty medal w zdobionej perłami ażurowej oprawie, z popiersiem kobiety w kapeluszu i z krezą wokół szyi. Od medalionu łańcuch spływa w dół, poniżej talii, na nim podwieszona jest okazała złota moneta – siedemnastowieczny portugał, z równoramiennym krzyżem na rewersie i widocznym fragmentem inskrypcji: „[…] MINVS PORTIGISE […] ANNO 16 [...]”. Nadgarstki Anny Marii zdobi para złotych bransolet zbudowanych z prostokątnych plakietek wypełnionych renesansowym ornamentem, połączonych parami łańcuszków o splocie pancerzowym. Pierścienie są widoczne na kciuku i małym palcu prawej dłoni oraz wskazującym, serdecznym i małym lewej. W górnej partii pola obrazowego wyobrażono schematycznie oliwkową kotarę tworzącą wewnętrzną ramę obrazu. Na ciemnym tle po lewej stronie umieszczono herb z parą czarnych jodeł (?) na srebrnym tle. Przy klejnocie umieszczono inicjały: „A.M.” po lewej stronie, „S.” po prawej, a pod herbem datę „1631” oraz wiek portretowanej (34 lata).](/brepo/panel_repo/2024/02/14/5omexf/contain-360-1000-max-mns-szt-1165-diga6930-m.jpg)
Portret Anny Marii Rubach
1631
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Jest częścią kolekcji: Europejscy klasycy nowoczesności
Leon Wyczółkowski to jeden z czołowych przedstawicieli Młodej Polski. Naukę malarstwa rozpoczął w Warszawie w 1869 roku w pod kierunkiem Antoniego Kamińskiego, Rafała Hadziewicza i Wojciecha Gersona Klasie Rysunkowej (do 1875 roku). Następnie wyjechał do pracowni Alexandera Wagnera w Monachium. W latach 1877–1879 doskonalił swe umiejętności u Jana Matejki w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych. W 1878 roku udał się w podróż do Paryża. W 1879 roku osiadł na rok we Lwowie, później przeniósł się do Warszawy, gdzie przebywał do 1883 roku. Z perspektywy analizowanej w tym miejscu pracy, ważny jest dłuższy pobyt artysty na Ukrainie (1883–1894). Badacze jego twórczości uważają niekiedy, że to właśnie ten czas przyniósł stylistyczny przełom, który rozpoczął realistyczny nurt jego twórczości. W pierwszych latach pobytu na Ukrainie głównymi bohaterami obrazów Wyczółkowskiego stali się prości ludzie i słońce. Ten okres bywa nazywany etapem impresjonistycznym i jest datowany na lata około 1889–1896.
Dziewczyna z 1892 roku to obraz Leona Wyczółkowskiego ze wspomnianego okresu impresjonistycznego. Kompozycja jest stworzona – jak innego dzieła z tego czasu – na podstawie organizacji światła i zestawienia barw, które wytwarzają wyraźny kontrast. Młoda kobieta patrzy na wprost i zapełnia niemal cały obraz. Poczucie wyraźnego zbliżenia podkreśla ucięcie czubka głowy. Artyście udaje się ukazać spokój i zadumę na portretowanej twarzy, które dodatkowo podkreślają ciemne oczy. Ważną rolę odgrywa także układ rąk – delikatny i wyrafinowany. Impresjonistyczne wpływy widoczne są między innymi w dążeniu do przedstawienia niejednoznacznego spojrzenia modelki. Kolejnym ważnym czynnikiem jest światło padające na lewą stronę twarzy i ramię. Ciekawy efekt przynoszą także zielone i czerwone plamki na twarzy kobiety, które stwarzają poczucie odbijania się tła i jej stroju – jakby wszystkie elementy przedstawienia przeplatały się wzajemnie dzięki oświetleniu. Brakuje konturu, zaś w oczy rzucają się spontaniczne, nieuporządkowane pociągnięcia pędzlem. Wszystkie te czynniki wpływają na umiejętne ukazanie różnych sposobów postrzegania, który w portrecie jest wyrazem złożoności osobowości i doświadczeń przedstawianych osób.
Beata Małgorzata Wolska
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 32 cm, szerokość: 45.5 cm
Rodzaj obiektu
obraz
Technika
technika olejna
Tworzywo / materiał
płótno
Pochodzenie / sposób pozyskania
darowizna
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
1631
Muzeum Narodowe w Szczecinie
1918 — 1939
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
1918 — 1939
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
odkryj ten TEMAT
Muzeum – Zamek w Łańcucie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna