Straż Obywatelska w Lublinie

W czasie wojny polsko-bolszewickiej ludność cywilna wielu miast przygotowywała się do obrony. Latem 1920 roku z inicjatywy wojewody Stanisława Moskalewskiego w Lublinie powołano Wojewódzki Komitet Obrony Narodowej, którego liczne agendy miały działać na terenie Lubelszczyzny. Zadaniem instytucji było nie tylko zorganizowanie społecznej obrony, ale także zebranie środków finansowych i materialnych dla wsparcia Wojska Polskiego, agitowanie na rzecz ochotniczego wstępowania do armii, zapewnienie pomocy rannym żołnierzom i ich rodzinom oraz wszelka działalność propagandowa.

W połowie lipca 1920 roku lubelskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, którego prezesem był wówczas brat wojewody lubelskiego Feliks Moskalewski, utworzyło ochotnicze drużyny strzeleckie. W sierpniu tego roku mecenas Edward Rettinger zorganizował Wojewódzką Straż Obywatelską z udziałem młodzieży szkolnej. Wkrótce w mieście ogłoszono pogotowie wojenne.

Wojewódzki Komitet Obrony Narodowej w Lublinie zakończył działalność jesienią 1921 roku. Jedną z ciekawszych zachowanych pamiątek związanych z przygotowaniami do obrony Lublina w 1920 roku pozostała grupowa fotografia członków Straży Obywatelskiej. Na zdjęciu znaleźli się przedstawiciele różnych pokoleń, osoby cywilne, duchowne i wojskowe. Pośród dorosłych, poza czołowymi przedstawicielami Straży, pojawili się: Henryk Wiercieński, weteran powstania styczniowego, biskup lubelski Marian Fulman oraz generał Bolesław Babiański, szef Dowództwa Okręgu Generalnego w Lublinie. Wokół nich znaleźli się wychowankowie męskich oraz żeńskich lubelskich gimnazjów w charakterystycznych dla swych szkół czapkach, uczniowie młodszych oraz starszych klas. Większość z nich pozowała do zdjęcia uzbrojona w karabiny.