Caritas Romana

Caritas Romana przedstawia historię Pero, córki skazanego na śmierć głodową Cymona, która podczas wizyt w więzieniu potajemnie karmiła ojca piersią. Jej szlachetność i poświęcenie przekonały władze do uwolnienia skazańca. Historia zaczerpnięta została z dzieła rzymskiego pisarza Waleriusza Maksymusa (ok. 20 p.n.e. – ok. 50 n.e.) Facta et dicta memorabilia, w którym autor opisał postaci i wydarzenia antyczne, ukazując je jako przykłady postaw etycznych. Opowieść o Pero już od starożytności była wykorzystywana w literaturze i sztuce jako ilustracja pobożności, miłości i troski okazywanej rodzicom przez dzieci. Przedstawienia Cymona i Pero odkryto między innymi wśród malowideł ściennych w Pompejach. Temat ten, określany jako Caritas Romana (miłosierdzie rzymskie), powrócił w sztuce renesansu, a szczególnie popularny stał się w XVII wieku we Włoszech i Flandrii, dzięki dziełom takich twórców jak Caravaggio, Guido Reni i Peter Paul Rubens.

Pierwowzorem dla omawianego obrazu było dzieło Simona Voueta (1590–1649), francuskiego malarza tworzącego w latach 1612–1627 we Włoszech, głównie w Rzymie. Oryginał, uznawany za zaginiony, został namalowany zapewne około 1624 roku – w okresie, gdy Voueta wybrano na dyrektora rzymskiej Akademii św. Łukasza. W 1626 roku powstała oparta na tym dziele grafika autorstwa Claude’a Mellana (1598–1688), francuskiego rysownika, rytownika i malarza, który od 1624 studiował w Rzymie u Voueta i wykonywał ryciny według jego kompozycji. Szczecińska kopia jest niemal wiernym powtórzeniem kompozycji z grafiki Mellana. Jedyną różnicą jest powiększony dolny kadr i wprowadzenie motywu kamiennego bloku z łańcuchem, jednoznacznie umiejscawiającego scenę w więzieniu. Mimo widocznych przemalowań obraz prezentuje dobry poziom akademickiego malarstwa.

Monika Frankowska-Makała