Portret Karoliny Galle

W malarskiej spuściźnie Józefa Simmlera przeważają portrety, które cechuje wysoki kunszt malarski. Pierwsze wizerunki rodziny i przyjaciół powstały już w latach 40. XIX wieku, zaraz po powrocie malarza do kraju po zagranicznych studiach w Dreźnie, Monachium i Paryżu. W latach 50. w kręgach warszawskiej burżuazji i bogatego mieszczaństwa Simmler cieszył się już dużym uznaniem jako portrecista. Reprezentował ceniony przezeń rodzaj sztuki, przesyconej dostojeństwem tradycji opartej na doskonałej technice i solidności wykonania. Simmler pochodził z zamożnej rodziny, nie musiał więc ulegać presji i nowym trendom. Malował zgodnie z przyjętymi regułami akademickimi, skupiając się na doskonaleniu warsztatu. W swoich pracach dążył do idealnej kompozycji, harmonijnych układów i dokładnego rysunku. Lubował się w wiernym ukazywaniu modeli, drobiazgowym odtwarzaniu przedmiotów, namacalnej faktury materiałów. Wymienione cechy można odnaleźć w Portrecie Karoliny Galle z 1850 roku, który wraz z osobnym wizerunkiem jej małżonka Ferdynanda tworzy portret pary małżeńskiej. Przedstawienie ma charakter reprezentacyjny, ale jednocześnie jest nasycone pewną dozą intymności. Siedząca swobodnie w czerwonym fotelu stateczna kobieta w eleganckiej czarnej sukni z kosztownymi dodatkami, w postaci misternych koronek, upiętych kwiatów, gustownej biżuterii, przyciąga uwagę na tle szarej, pustej ściany. Postać emanuje spokojem i dumną powagą. Padające z przodu łagodne światło wydobywa z półmroku kształtną głowę i ułożoną na oparciu fotela dłoń. Kobieca twarz emanuje życiem głównie za sprawą przenikliwie patrzących czarnych oczu. To jedyny w obrazie element pewnego poruszenia, bo Simmler programowo unikał w swoich kompozycjach gwałtownych ruchów, gestów, napięcia psychicznego. Portret Karoliny Galle pochodzi z dość wczesnego okresu, kiedy artysta największą wagę przywiązywał do odmalowania stanu psychologicznego modeli. W późniejszych dziełach straci on na ostrości, przytłumiony efektowną przestrzenią bogatych wnętrz, w których pozowały portretowane osoby. Najdobitniejszym przykładem tej zmiany jest Portret Marii Włodkowskiej z 1865 roku.

Simmler miał też znaczący udział w rozwoju malarstwa historycznego w kraju, ale przyćmiły go dokonania Matejki.

Bożena Kasperowicz