Kufel
1840 — 1860
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Jest częścią kolekcji: Ceramika ludowa
Wykonany w warsztacie garncarskim przez nieznanego rzemieślnika dzban pokryty został szkliwem obustronnie. Szklana polewa, prawdopodobnie dzięki domieszce tlenku manganu lub niklu, nadała zewnętrznym ściankom naczynia kolor bardzo głębokiego, wpadającego w czerń brązu. Od środka jego cieńsza warstwa daje odcień brązu przechodzący w ciemny fiolet, co sugeruje, że do szkliwienia, przynajmniej tej powierzchni, użyto raczej tlenku manganu.
Dzban zaopatrzono w klasyczną dla tego typu przedmiotów cynową pokrywkę ze specjalnym bolcem, nazywanym niekiedy paluchem, dla łatwiejszego jej podnoszenia. Pokrywka może świadczyć o przeznaczeniu dzbana do przechowywania i serwowania piwa. W trakcie biesiady lano z niego trunek do kufli, które także mogły być zamykane cynowymi pokrywkami. Według oceny dawnych, jak i obecnych piwoszy czyniło to napój smaczniejszym, gdyż piwo spożywane z naczyń otwieranych tylko po to, aby się napić, dłużej zachowuje swoje walory.
Stosunkowo duży dzban, o eleganckiej, wysmukłej formie nie należał zapewne do naczyń tanich. Musiał je wykonać doświadczony garncarz, o czym świadczy, oprócz formy uzyskanej na kole garncarskim, również sposób położenia szkliwa. Aby naczynie po wypale miało gładką, równomierną i jednorodną kolorystycznie warstwę glazury należało najpierw oczyścić piec z zanieczyszczeń i pozostałości innych szkliw. Następnie trzeba było rozmieścić naczynia w odpowiednich odległościach na półkach pieca i dwukrotnie wypalać w temperaturze uzależnionej od typu polewy. Każdy z wypałów powinien trwać parę godzin, przy równoczesnej kontroli przyrostu temperatury. Następnie przechodzono do etapu studzenia naczyń, który także wymagał cierpliwości i doświadczenia. Zbyt szybkie otwarcie pieca powodowało bowiem pękanie polewy, a nawet całych naczyń.
Iwona Karwowska
Autor / wytwórca
Rodzaj obiektu
dzban
Technika
techniki garncarskie, toczenie na kole, odlew, cyzelowanie, lutowanie
Tworzywo / materiał
ceramika, szkliwo, cyna
Pochodzenie / sposób pozyskania
przekaz
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
1840 — 1860
Muzeum Narodowe w Szczecinie
1600 — 1699
Muzeum Narodowe w Szczecinie
po 1894 — 1945
Muzeum Narodowe w Szczecinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Okręgowe w Toruniu
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna