Psyche z siostrami

Oglądamy tu scenę z Metamorfoz Apulejusza – mit o Amorze i Psyche. Piękna młoda dziewczyna przybrana jedynie w sznury pereł siedząca na łożu zaścielonym niebieską materią przedstawiona została w czasie rozmowy z dwiema innymi kobietami. Główna bohaterka obrazu, Psyche, mitologiczne uosobienie ludzkiej duszy, jest niewinna i ufna, co wyczytać można wyraźnie z jej gestów. Nie można tego powiedzieć o jej towarzyszkach, starszych (już zamężnych) siostrach, które czerpią namacalną mroczną satysfakcję z manipulacji. Dziewczę przerażone ich opowieściami o tym, że jej idealny, boski kochanek – Amor - jest w istocie straszliwym i podstępnym potworem, zastosuje się do ich rad i spróbuje zaskoczyć go podczas snu, w konsekwencji czego zburzy swą idyllę. Nim historia na powrót przybierze korzystny dla niej obrót wiele będzie musiała wycierpieć.

W tle za podwieszoną kotarą widać krajobraz ze skałą. Obraz wypełniony jest bo brzegi i zdaje się za mały dla mnogości treści, które ma przekazać. Nagromadzenie na stosunkowo małej powierzchni wielu szczegółów (wymieńmy tylko: wielkie akty kobiece, powiewające szaty, bogato zdobione łoże, porzucone pantofle) to manifestacja barokowego horror vacui. We wnętrzu dominuje kolor czerwony, który dodatkowo wzmaga ekspresję.

Obraz prawdopodobnie ze zbiorów Izabeli Lubomirskiej, opisany w inwentarzu z 1793 r.: „Psyche smutna, którą dwie Siostry cieszą na Łuszku”. Jak widzimy, odczytanie tematu obrazu było odmienne, psyche miała być nie podjudzana przeciwko kochankowi, lecz pocieszana. Być może odnalezienie pierwowzoru obrazu i zawężenie kręgu jego domniemanego autorstwa pozwoli dowiedzieć się więcej i rozstrzygnąć, która interpretacja jest bliższa prawdy.