Butla

W drugiej połowie XVI wieku zwrócono uwagę na walory lecznicze wód mineralnych, do których należą także źródła gorzkiej wody z okolic miejscowości Zaječice, Sedlec i Korozluky oraz z nieistniejącej już miejscowości Bylany w północnych Czechach. Tamtejsza, zmineralizowana siarczanem magnezu, woda o mocno gorzkim smaku, bezzapachowa, hipertoniczna i o żółtawej barwie wydobywana jest z oryginalnych źródeł od 1717 roku. Zalecana jest osobom z dolegliwościami jelit, wątroby i pęcherzyka żółciowego oraz cierpiącymi na zaparcia i hemoroidy. Kąpiele z jej zastosowaniem uważane były za odmładzające i oczyszczające skórę. Jest także doskonałym źródłem magnezu. Już w XVIII wieku była odpowiednikiem i konkurencją najbardziej znanej, uważanej za leczniczą, soli Epsom. Od tego też czasu pod różnymi znakami towarowymi rozprowadzano ją na wielu światowych rynkach zbytu.

Do, często odległego, transportu potrzebne były odpowiednie pojemniki. Wodę mineralną z północnych Czech, obecnie znaną pod nazwą Zaječická hořká, od XVIII wieku do początków wieku XX nalewano do kamionkowych butelek, zamykanych na korkowe lub cynowe zakrętki.

Podobnych do prezentowanego naczyń wyprodukowano prawdopodobnie setki tysięcy egzemplarzy, gdyż traktowano je wówczas jak my obecnie plastikowe butelki, czyli jednorazowo. W zależności od zarządcy czy właściciela danego źródła, którzy zmieniali się w czasie, butelki znakowane były różnymi stemplami. Na muzealnym egzemplarzu widnieje znak PILLNAER BITTER WASSER, a poniżej A. ULBRICH. Nazwisko to prawdopodobnie odnosi się do osoby Adalberta Ulbricha, który około 1820 roku założył przedsiębiorstwo Pillnaer Bitterwaser. Pod dyrekcją jego syna Antona w latach 70. i 80. XIX wieku firma zdobywała uznanie na wystawach światowych w Europie, Stanach Zjednoczonych i Australii. 

Iwona Karwowska