Klocek do drukowania tkanin

Forma drewniana, tak zwany klocek, powstała na przełomie XIX i XX wieku i służyła do wykonywania wzorów na tkaninach ubraniowych. Miejsca pochodzenia i wykonawcy formy drukarskiej nie można ustalić (eksponat pochodzi z kolekcji przedwojennej). Ma kształt prostokątny (20 x 12 cm), a na powierzchni jest rytmicznie rozmieszczony ornament w postaci wypukłych punktów okrągłych, na które są nabite mosiężne blaszki i sztyfciki ułożone w drobny wzór kwiatowy. Deski wykorzystywane do druku wykonywał sam farbiarz, najczęściej z twardego drewna gruszy lub buku, dzięki czemu wyryty motyw zdobniczy zachowywał na długo swoją formę i nie wykruszał się na brzegach. Wzór był drążony ręcznie ostrym nożykiem, co w zależności od długości deski mogło trwać nawet kilkanaście dni. Do obowiązków wytwórcy należało także przygotowanie farby, którą wykonywano z pokruszonej farby, zwanej błękitem paryskim, z dodatkiem wapna – proporcje zależały od odcienia, jaki chciał uzyskać (granatowy, najciemniejsza barwa powstawała przez dodanie sadzy) oraz pokostu. Powstałą płynną masę nakładał na specjalne poduszki i dopiero za ich pośrednictwem rozprowadzał farbę po desce, którą przyciskano do tkaniny. Następnie odwracano deskę z materiałem, aby jeszcze raz odcisnąć wzór, przez wygładzenie go specjalnym wałkiem na całej długości deski. Powstawały w ten sposób dwa rodzaje spódnic zwanych malowankami – odświętne z delikatnego, białego płótna, na którym wzór odbijał się wyraźniej, oraz noszone na co dzień, z szarego grubszego płótna, z mniej wyraźnym nadrukiem.