Łyżeczka deserowa

W 2. połowie XIX wieku istniała w Szczecinie spora grupa zamożnych mieszczan, którzy stylem życia pragnęli podkreślić swój status majątkowy. Także i w tym okresie oznaką prestiżu były między innymi wyroby jubilerskie, wykonane ze szlachetnych kruszców, w tym przedmioty użytkowe. Na przeciw tym potrzebom wychodzili szczecińscy złotnicy, którzy swe salony lokowali często przy Kohlmarkt, czyli nieistniejącym obecnie Targu Węglowym w rejonie ul. Grodzkiej, między dzisiejszą Mariacką i Farną.

Przy Kohlmarkt nr 6 swój sklep jubilerski posiadał Friedrich August Weilandt. Rodzinna firma Weilandtów działała w Szczecinie od wczesnych lat 70. XIX wieku, o czym świadczy reklama salonu w szczecińskiej księdze adresowej z 1872 roku, aż do II wojny światowej. Spośród wyrobów sklepu Weilandta do zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie udało się nabyć komplet sześciu srebrnych łyżeczek deserowych z początku XX wieku w firmowym etui.

Oznaką pochodzenia, zamożności i statusu społecznego w XIX i na początku XX wieku była również znajomość savoir-vivre. Aby być akceptowanym w dobrym towarzystwie, należało nie tylko posiadać odpowiednią garderobę i prezencję. Niezbędne było także zachowanie odpowiednich form towarzyskich i konwenansów charakterystycznych dla danej warstwy społecznej a przede wszystkim znajomość zasad zachowania przy stole. Do podstaw należała wiedza, który rodzaj łyżki czy widelca stosuje się do poszczególnych potraw lub deserów i w którym miejscu względem talerza owe sztućce są rozlokowane. Łyżeczki deserowe, dłuższe od tych do herbaty a krótsze od stołowych, umieszczano wraz z widelczykiem deserowym nad dużym talerzem równolegle do krawędzi stołu. Na szczecińskich stołach mogły służyć do spożywania nie tylko strudli, szarlotek i tortów, ale też zimnych legumin, kremów jajecznych, lodów oraz bardzo popularnych w Niemczech nawet współcześnie owocowych kompotów.

Małgorzata Peszko