Puzderko

Prostokątna szkatułka należy do dziesięcioelementowego kompletu toaletowego zawierającego parę lichtarzy jednoświecowych, parę szkatułek średnich i jedną dużą, dwie tabakierki w kształcie muszli, oprawę do szczotki (Wil.510-Wil.519).

Srebra z serwisu są dziełem berlińskiego złotnika działającego w 1. poł. XVIII w., podpisującego się jako Röhner. O unikatowej wartości artystycznej tego serwisu stanowi dekoracja wieczek szkatułek, boków puzderek oraz podstaw i trzonów lichtarzy stworzona z powierzchni całkowicie pokrytych emalią i ozdobionych nakładkami wykonanymi z czystego złota, zwanych emalią saksońską. Zamawiającym i dystrybutorem tego typu luksusowych wyrobów był Pierre Fromery, płatnerz i handlarz wyrobami galanteryjnymi, który w 1685 r. przybył do Berlina z Paryża. Fromery oraz jego syn Alexander (handlujący również medalami) zlecali zapewne wykonanie płytek z tą oryginalną dekoracją berlińskim specjalistom. Serwis należy do grupy wyjątkowych dzieł, zdobiących najbogatsze skarbce władców w Monachium, Wiedniu, Danii oraz muzealne zbiory w Hamburgu czy Bostonie.

Szkatułka powtarza kształt pozostałych kasetek z kompletu. Na białej powierzchni pokrywy namalowano imaginowany pejzaż z zabudowaniami, który stał się tłem dla dwóch złotych nakładek z przedstawieniami postaci: po prawej stronie niskopiennego drzewa tańczy po środku fama, obok siedząca postać z tarczą lub lustrem wspartym na kolanach. Skośne brzegi pokrywy zdobią nałożone na powierzchnię emalii misternie cyzelowane złote nakładki z dziecięcymi główkami oraz
girlandki i zwierzęta. Dekoracja jest zbliżona do dekoracji kasetki nr Wil.514.

Szkatułka wraz z całym kompletem (zwanym w XIX w. Gotowalnią) była pokazywana warszawskiej publiczności podczas Wystawy starożytności i przedmiotów sztuki w 1856 r. w pałacu hr. Augustostwa Potockich przy Krakowskim Przedmieściu 32 (dziś: Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego). Serwis opisano w katalogu tej wystawy pod pozycją 513.

Joanna Paprocka-Gajek