Radziwiłł Stanisław (1559-1599) - portret

Książę Stanisław II Radziwiłł herbu Trąby (1559-1599), marszałek wielki litewski, I Ordynat Ołycki, urodził się 12 maja 1559 r. jako syn Mikołaja „Czarnego” Radziwiłła (1515-1565) i jego małżonki Elżbiety z domu Szydłowieckiej (1533-1562). Zmarł 19 marca 1599 r. w Passau (Passawie) nad Dunajem.

Portret w ujęciu popiersiowym (3/4 w lewo) Stanisława Radziwiłła, należący do zbiorów Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, został wkomponowany w owal, wpisany w prostokątny format płóciennego podobrazia.

Portretowany, będący mężczyzną w sile wieku, o smukłej sylwetce, odzianym w czarną zbroję płytową ze złoceniami, przepasaną czarną szarfą, nosi się zgodnie z modą zachodnioeuropejską (którą z entuzjazmem przyjmowali Radziwiłłowie; więcej na ten temat zob.: J. Żukowski, Moda i polityka: Albrycht Stanisław Radziwiłł, online: https://www.wilanow-palac.pl/moda_i_polityka_albrycht_stanislaw_radziwill.html, dostęp: 24.08.2020), manifestowaną poprzez uczesanie (ciemnobrązowe włosy krótko przystrzyżone, do tego spiczasta bródka i ostre wąsiki) oraz nałożenie wielowarstwowej kryzy, wywodzącej się z dworu hiszpańskiego. Poniżej owalnego obramienia książęcego wizerunku, który wyłania się z gładkiego, brunatnego tła, umieszczono napis w języku łacińskim, pociągnięty żółtą farbą, odnoszący się bezpośrednio do osoby możnego portretowanego.

W bardzo podobny sposób przedstawił księcia Radziwiłła w grafice nieświeski rytownik Hirsz Leybowicz (Lejbowicz; 1700-1770 [po 1785?]) – zob.: 1747-58, miedzioryt, papier żeberkowy, 30,8 x 20,7 cm; Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw. Gr.Pol.10095/82 MNW, online: http://cyfrowe.mnw.art.pl/dmuseion/docmetadata?id=32086&show_nav=true (dostęp: 23.8.2020).

Stanisław II Radziwiłł herbu Trąby (1559-1599), książę, marszałek wielki litewski, I Ordynat Ołycki; Mikołaj „Czarny” Radziwiłł (1515-1565), książę; Elżbieta Radziwiłłowa z domu Szydłowiecka (1533-1562), księżna; (czarna) zbroja płytowa; Hirsz Leybowicz (Lejbowicz; 1700-1770 [po 1785?]), nieświeski rytownik.

Agnieszka Woźniak-Wieczorek