Martwa natura z kwiatów i owoców

Przy malowaniu bukietów z kwiatów, których nie sposób zebrać równocześnie w jednej porze roku przyjmujemy, że autor i tej martwej natury posiłkował się zielnikami. Dodatkowo brak np. zeschniętych liści dowodzi daleko posuniętej idealizacji związanej z przekonaniem, że tylko natura poprawiona przez sztukę jest godna uwiecznienia. W jednym wieńcu połączone ze sobą są kwiaty i owoce m.in. granatu, pomarańczy, winogron, tykwy, pomarańczy, czereśni i róż, które wieńczą u góry kłosy zboża, przewiązane niebieską kokardą. Symetrycznie rozmieszczono dwa ptaszki. Parapet na  pierwszym planie zastawiony: kielichem z winem oraz talerzem z owocami wiśni i pomarańczą – z lewej, cytryną z nożem – po prawej. Każdy element składający się na kompozycję jest potraktowany z osobna, z można rzec miniatorską misternością – wyraziste lecz spokojne światło uwydatnia żywe tony lokalne. Nagromadzone w jednym obrazie bogactwo kształtów i kolorów przykuwa wzrok widza i do dziś jest gratką dla miłośników botaniki.

Symbolika przedstawienia niesie przesłanie wanitatywne, pod wytworną malaturą kryje się moralizatorskie napomnienie, uniwersalna prawda. Kuszące smakiem owoce i uwodzące powabem kwiaty odnoszą się do grzechów pychy, nieumiarkowania, próżności. O przemijalności i marności rozkoszy doczesnych przypominają owady, których obfitość przywodzi na myśl nieunikniony, a rozpoczynający się już proces rozkładu.

Drogą do przezwyciężenia grozy śmierci jest wiara. Wśród najważniejszych symboli religijnych wymieńmy: kiście winogron – symbol Eucharystii oraz kielich z winem.

Utrwalone tradycją przypuszczenia, że dzieło to (podobnie jak bliźniacze - Wil. 1684), znajdowało się w zbiorach króla Jana III i zostało przewiezione do Wilanowa z Marywilu są trudne do utrzymania wobec wyników ostatnich badań monografistki Mignona, Magdaleny Kraemer-Noble. Zwraca ona uwagę, na szereg odmienności od dzieł artysty, które pozwalają domyślać się szerokiego udziału warsztatu lub wręcz przesuwać obraz w obszar kopii i naśladownictw, w wiek XVIII. Do znaczniejszych należą mniej wnikliwe opracowanie faktur i barw, zdecydowanie inne przedstawienie mikrokosmosu owadów, niekonsekwencje kompozycyjnie i niewspółgranie skali, np. przy porównaniu wielkości cytryny i pomarańczy z kompozycji na pierwszym tle. Należy tez zwrócić uwagę na to, że Mignon nie podpisywał się pełną wersją imienia, a inicjałem.

Dominika Walawender-Musz