Amorek z gałęzią mirtu

W zacienionym krajobrazie u podnóża urwiska porośniętego bujną, nasyconą zielenią roślinnością. (podmokła łąka) przedstawiona postać putta ujęta w całości, po lewej stronie obrazu fragment nóg kobiety. Sięgające jej do kolan dziecię obejmuje długą drewnianą laskę spowitą pnącą rośliną – według ostatnich ustaleń jest to mirt. Jego karkołomna poza przywodzi na myśl upozowania manierystyczne: putto stawia krok i odchyla do tyłu głowę. Twarz zwrócona ¾ w prawo, tułów niemalże en face a nogi i twarz tylko stopami zwrócone w przeciwnym kierunku. Putto wyróżniają rudawe włosy i czerwone skrzydełka. Z lewej czerwone (miłki) i niebieskie kwiaty W głębi z prawej zarys mokradła z kępą lancetowatych liści (trzciny lub pałki szerokolistnej) na brzegu akwenu. W tle po prawej stronie obrazu na tle zachmurzonego nieba widać szablaste liście tataraku, a po lewej ogromny głaz z pojedynczymi przedstawicielami flory.

W kolekcji wilanowskiej zachował się bliźniaczy obrazek amorka wspartego na gałęzi mirtu. Oba obrazy pochodzą prawdopodobnie z kolekcji Augusta i Aleksandry Potockich. Po raz pierwszy odnotowano je w Inwentarzu z 1895 r. jako dzieła szkoły Leonarda da Vinci. Fakt ten wydaje się mniej kontrowersyjny, gdy zauważymy, że jesienią 1779 r. SKP, zwiedzając Bibliotekę i Pinakotekę Ambrozjańską w Mediolanie, zdał sobie sprawę z bliskich pokrewieństw łączących sztukę Luinich i Leonarda da Vinci, co odnotował w dzienniku z podróży. W wyniku przeprowadzanych (nieukończonych jeszcze) badań łączone są z osobą Aurelia Luiniego (ok. 1530–1593), który należał do rodziny malarzy mediolańskich, założonej przez jego ojca, Bernardina (ok. 1482–1532). Wieść niesie, że był on jednym z najlepszych bezpośrednich naśladowców, a zarazem współpracowników Leonarda da Vinci. Aurelio z kolei był wiernym naśladowcą stylu ojca, choć jego dzieła cechuje już większy naturalizm, są także znacznie mniej idealizowane. Oba obrazy historycznie traktowane były jako pendant, w świetle wniosków płynących z prac konserwatorskich (w latach 2003–2006,odsłonięcie spod wtórnych przemalowań zarysów nóg kobiecych), możemy z dużą dozą prawdopodobieństwa przypuszczać, że są fragmentami większego dzieła, zniszczonego w bliżej nieokreślonych okolicznościach. Pierwotny obraz przedstawiał najprawdopodobniej Wenus z dwoma Amorkami po bokach (putta jako postaci mitologiczne identyfikować można na podstawie trzymanych atrybutów – łuk, kołczan, muszle, symboliczne rośliny w różnoraki sposób powiązane z postacią bogini miłości).

Dominika Walawender-Musz