Inicjał `C` i scena oślepienia Piotra Dunina

Tytułowa scena ukazuje epizod pochodzący z XII-wiecznej historii Polski. Stanowi część wertykalnie ułożonej kompozycji, na którą składa się: u góry – dekoracyjny inicjał z literą „C”, w którą wpleciona jest sylwetka męska ubrana w strój w typie polskim. Otaczają go ozdobnie ułożone elementy uzbrojenia. Ponad inicjałem: PETRUS DUNINUS, a poniżej - LETTRE INITIALE D’UN ANCIEN MANUSCRIT INTI~ DE IMORTALITATE ANIMÆ. Poniżej umieszczony jest został opis historii Piotra Dunina. Był to dowódca za czasów księcia Bolesława Krzywoustego. Wpływowy polityk, pod koniec swojego życia popadł w konflikt z następcą Bolesława, Władysławem Wygnańcem, wskutek czego został uwięziony i okaleczony. Scenę kaźni, wykonywaną ręką niejakiego Dobiesza (Dobka), sługi księżnej Agnieszki, żony Władysława II, upamiętnia rycina ze zbioru „Rozmaitości Polskie”, autorstwa Antoniego Oleszczyńskiego (1794-1879). Był to osiadły i działający w Paryżu na emigracji polski rytownik, kolekcjoner, dziejopis i patriota. (W. Przybyszewski, Portrety królów i wybitnych Polaków). Jego znaczącym dziełem były właśnie „Rozmaitości Polskie” (Varietés Polonaises publiées par… 60 planches diverses gravées sur acier avec des notices biographiques), opublikowane w latach 1832-1833, w Paryżu. Było to opracowanie, które podejmowało tematy z dziejów Polski opierając się na historycznych źródłach, z których czerpało nie tylko treść, ale również motywy ikonograficzne – jak np. przedstawiony na odbitce inicjał „C”. Oleszczyński był stypendystą Ministerstwa Oświecenia Publicznego Królestwa Polskiego, dzięki czemu studiował rytownictwo w petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych u Nikołaja Utkina. Pobyt w mieście nad Newą był dla niego również okazją do gromadzenia materiałów dotyczących dziejów Polski, należące do zbiorów dawnej Biblioteki Załuskich, które w wyniku III rozbioru Polski, trafiły do Petersburga. Antoni Oleszczyński znaczył swe sztychy monogramem „AO”, sztychował przede wszystkim na miedzi lub stali. Na omawianej odbitce, pod sceną kaźni Piotra Dunina, figuruje podpis innego rytownika: A. Ruski sculp.

Bolesław Krzywousty, Władysław Wygnaniec, historia Polski, pamiątki historyczne, źródła historyczne, Biblioteka Załuskich, Paryż, Petersburg,