Branicki Jan Klemens (1689-1771) - portret

Obraz stanowi jedną z licznych kopii portretu hrabiego Jana Klemensa Branickiego (1689-1771) pędzla Louisa de Silvèstre’a (1675-1760), nadwornego malarza elektorów saskich i królów polskich, Augusta II i Augusta III z dynastii Wettinów w Dreźnie (po 1752, płótno, 76 x 64,5 cm; Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, nr inw. Wil.1448).

Hetman wielki koronny został przedstawiony na tle pochmurnego nieba, w popiersiu (zwrócone 3/4 w prawo), odziany w zachodnioeuropejską zbroję płytową, chociaż według relacji współczesnych na co dzień miał nosić się „po polsku” (zob. B. Gutowski, Portrety osobistości Rzeczypospolitej w kolekcji wilanowskiej, Muzeum Pałac w Wilanowie, Warszawa 2010, s. 150). Na zbroi Branicki dumnie prezentuje błękitną wstęgę Orderu Orła Białego; w prawej ręce dzierży wysadzaną kamieniami hetmańską buławę. Plecy potężnego magnata okrywa płaszcz wykonany z rysiej skóry.

Dzieło autorstwa Silvèstre’a ma konwencjonalny charakter, charakterystyczny dla oficjalnych portretów, nie można mu jednak odmówić indywidualizmu, widocznego zwłaszcza w potraktowaniu twarzy hetmana. Niniejsza kopia ustępuje oryginałowi pod względem poziomu artystycznego – różnice są zauważalne na przykład w miękkości modelunku światłocieniowego.

Jan Klemens Branicki (1689-1771), hrabia, hetman wielki koronny; Louis de Silvèstre (1675-1760); Order Orła Białego; hetmańska buława.

Agnieszka Woźniak-Wieczorek