Naczynie

Bogato zdobione naczynie o gładkiej czarnej powierzchni, wykonane ręcznie z gliny, zostało znalezione na cmentarzysku kultury przeworskiej w Opoce, gminie Końskowola, powiecie puławskim, województwie lubelskim. Badania archeologiczne na tym stanowisku prowadził w latach 1961–1962 Zygmunt Ślusarski z Muzeum Okręgowego w Lublinie.

To okazałe naczynie, typologicznie określane jako trzyuszna waza, pełniło funkcję popielnicy (urny) w jednym z ciałopalnych grobów na liczącym prawie sto pochówków cmentarzysku birytualnym położonym w dolinie rzeki Kurówki.

Naczynie ma powierzchnię czarną, lśniącą. Waza jest wyraźnie profilowana, to znaczy ma ostro zaznaczony załom brzuśca i wyodrębnione dno. Ponad tym załomem występuje ornament w postaci jodełek, swastyk, tworzonych przez dwie linie ryte, i rząd dołków pomiędzy nimi oraz ornament blankowy. Te ornamenty-znaki niosły zapewne magiczne treści i odzwierciedlały kult płodności, a także sfer nieba i kosmosu. Motywy zdobnicze są rozlokowane pomiędzy trzema kolankowato zgiętymi taśmowatymi uchami.

Wandalowie (przedstawiciele kultury przeworskiej) często wykorzystywali naczynia bogato zdobione, najczęściej wazy o starannie wykończonej powierzchni zewnętrznej, jako popielnice na cmentarzyskach.

W ceramice jest odzwierciedlone także lokalne zróżnicowanie kulturowe. Oznacza to, że w pewnych regionach występowania danej kultury w określonym czasie istniała moda na niektóre typy naczyń i ornamentów. Najciekawsze odmienności prezentują naczynia z terenów prawobrzeżnego Mazowsza, Podlasia i Lubelszczyzny. Za charakterystyczną cechę tego obszaru w I i II wieku n.e. można uznać między innymi wielowątkowy ornament podzielony na trzy strefy przedzielone uchami.