Wilanów, Salon Holenderski

Jest to fotografia wykonana przez Walerego Rzewuskiego (1837-1888) na podstawie obrazu autorstwa Aleksandra Gryglewskiego (1833-1879). Obaj artyści związani byli z Krakowem. Pierwszy z nich prowadził tu przez wiele lat sławny i zasłużony zakład fotograficzny, drugi ukończył naukę w krakowskiej szkole sztuk pięknych, aby następnie, większość swojego życia związać z dawną stolicą Polski. Obu połączyła wspólna praca, która opierała się na tożsamych zainteresowaniach historią ojczyzny. Potrzeba dokumentacji jej materialnych pamiątek, szczególnie architektonicznych, była motywem współpracy Gryglewskiego i Rzewuskiego. Zachowało się kilka albumów, które dokumentują ich wspólny projekt. Jeden z takich posiada w swych zbiorach Muzeum Pałacu Króla Jana III. Jest to pamiątka szczególna, posiadająca odręczną dedykację Gryglewskiego dla Aleksandry Potockiej (1818-1892), małżonki Augusta Potockiego, ostatniej właścicieli Wilanowa z rodu Potockich (1806-1867). Album składa się z dwudziestu pięciu zdjęć, które przedstawiają pomniki architektury Krakowa, a także zachowane rezydencje z różnych obszarów dawnej Rzeczpospolitej, m. in. Podwarszawskiego Wilanowa. Odbitka z przedstawieniem Salonu Holenderskiego to jedna z dwóch fotografii ukazujących dawny pałac króla Jana III. Druga przedstawia wnętrze Sypialni Królowej (por. nota obiektu Wil.4549). Datowanie tego albumu można wskazać w na lata 70. XIX wieku. Praca Gryglewskiego stanowiła też wzór dla jednego z drzeworytów, który uwzględniony został w wydanej w 1877 roku publikacji Henryka Skimborowicza i Wojciecha Gersona pt. „Willanów, Album widoków i pamiątek…”. Książka ta, ekskluzywny album o licznych drzeworytach ukazujących wnętrza pałacu, a także zgromadzone w nim dzieła sztuki, powstała pod opieką wspomnianej już Aleksandry Potockiej i do dziś stanowi bezcenne źródło informacji o dawnym wyglądzie Wilanowa. Obserwacja obu reprodukcji wykonanych na podstawie obrazu Gryglewskiego, drzeworytu i fotografii, jest ciekawym doświadczeniem porównania różnych technik powielania i upowszechniania obrazów. Porównanie pokazuje nam o ile bardziej precyzyjna w oddaniu wzorcowego materiały jest w tym przypadku odbitka fotograficzna autorstwa Rzewuskiego. Ta cecha była z pewnością jedną z przyczyn w ogóle wielkiego sukcesu nowej technologii, którą wówczas wciąż pozostawała fotografia.

Kraków, historia, historia Polski, dokumentacja, pomniki, architektura, fotografia, Wilanów, pałac, Aleksandra Potocka