![S/T/257/ML Pas kontuszowy 4-stronny
Ornament:
głowy - dwa krzaczki kwiatowe otoczone medalionami z wijącej się wstęgi
środek ( wciąż)- poprzeczne gładkie pólka
obwódki - z motywem kostki i rombów
obrzeżenia pionowe z motywem podwójnej przeplatającej się wici roślinnej, poziome - z motywem wijacej sie wstążki z kwiatami
Kolor:
pr. - tło głów i obrzeżeń srebrne, ornament brązowy z błękitem i amarantem, pólka w połowie brązowe (czarne ?), w połowie kremowe
l. - tło połowy głów i obrzeżeń błękitne oraz w połowie pólek amarantowe, druga połowa głów i obrzeżeń brązowa oraz pólek - amarantowa
W narożnikach sygnatura wytkana](/brepo/panel_repo/2022/04/16/h5aiju/contain-360-1000-max-s-t-257-ml-001.jpg)
Pas kontuszowy
1767 — 1780
Muzeum Narodowe w Lublinie
Jest częścią kolekcji: Tkaniny, hafty, ubiory i akcesoria stroju XVI–XIX wiek
W XVIII wieku na wschodzie Polski powstawały liczne wytwórnie pasów kontuszowych, czyli persjarnie. Znane i cenione były wyroby ze Stanisławowa, Łohodowa koło Brodów, Nieświeża, a następnie Słucka, Różany, Korca czy Buczacza. Wytwórnie te posiadały możnych protektorów, właścicieli okolicznych dóbr. Pod koniec XVIII wieku duży popyt na pasy spowodował powstanie kilku manufaktur tkackich w Krakowie. Były to niewielkie persjarnie należące do mieszczan krakowskich i zatrudniające niewielu tkaczy.
Wśród właścicieli siedmiu krakowskich warsztatów największe znaczenie miał Franciszek Masłowski. W 1787 roku w wyniku starań uzyskał od króla Stanisława Augusta Poniatowskiego przywilej dający mu wyłączność produkcji i sprzedaży swoich wyrobów w Krakowie i okolicy. Inni tkacze działający na tych terenach pracowali zatem nielegalnie i przezornie sygnowali swoje pasy jedynie inicjałami lub imieniem. Natomiast Masłowski w swoich wyrobach eksponował imię i nazwisko w pełnym brzmieniu, umieszczając je w ramce. Było wytkane w narożnikach jednej z głów, czyli dekoracyjnych zakończeń pasa. Wzory tych pasów były oparte na najbardziej popularnych motywach, występujących w pasach słuckich lub warszawskich wyrobach Paschalisa Jakubowicza.
Pas z kolekcji Muzeum Narodowego w Lublinie to przykład tkaniny o dekoracji głów w formie ukwieconych rozet w dwóch medalionach, inspirowanych bez wątpienia popularnymi motywami pasów słuckich. Jest to pas wysokiej jakości, czterostronny i lity, z dodatkiem srebrnej złoconej nici. Należy do grupy pasów najdłuższych, mierzy 460 cm. Takie tkaniny wyrabiał Masłowski do 1806 roku. Po tym roku zmienił branżę, zajął się handlem winem – towarem niezmiennie popularnym. Zachowany w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie portret Masłowskiego powstał w roku 1810, już po zakończeniu działalności persjarskiej. Ukazuje człowieka pewnego siebie, ubranego w strój polski i dumnie prezentującego fantazyjnie udrapowany pas kontuszowy.
Magdalena Norkowska
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 37.5 cm, szerokość: 460 cm
Rodzaj obiektu
element ubioru, pas kontuszowy
Technika
tkanie
Pochodzenie / sposób pozyskania
zakup
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Narodowe w Lublinie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
1767 — 1780
Muzeum Narodowe w Lublinie
1789 — 1793
Muzeum Narodowe w Lublinie
1766 — 1788
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum – Zamek w Łańcucie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna