Grot smukły oszczepu odmiany A wg Wołągiewiczów

Żelazny grot oszczepu, który można datować na II–I wiek p.n.e. i wiązać z ludnością kultury oksywskiej znaleziono w miejscowości Brzeźniak, pow. łobeski.  Kultura oksywska, nazwana tak od miejscowości Oksywie, funkcjonowała głównie na Pomorzu Wschodnim i na dolnym Powiślu, jej zachodni zasięg wyznacza rzeka Ina na Pomorzu Zachodnim. Grot znaleziono w pobliżu grobu ciałopalnego, który był wyposażony w unikatowe, tak samo datowane, drewniane wiaderko. Obydwa te elementy – broń w pochówkach męskich i ciałopalenie to typowe cechy zwyczajów pogrzebowych ludności kultury oksywskiej. Prezentowany grot oszczepu jest typowym elementem uzbrojenia wojownika kultury oksywskiej w II–I wieku, nieliczne z nich były ornamentowane. Do podstawowego wyposażenia wojownika należy również tarcza. Bardzo rzadko w męskich pochówkach kultury oksywskiej spotyka się miecze jedno- lub dwusieczne. W księdze inwentarzowej Działu Archeologii Muzeum Narodowego w Szczecinie widnieje adnotacja, że grot został pozyskany „ze zbiorów Hinza”. Chodzi zapewne o Heinza Hinza, aktywnego w okresie międzywojennym miejscowego archeologa-amatora. Z okolic Brzeźniaka znane są także inne militaria kultury oksywskiej, w tym dwa żelazne miecze jednosieczne (z jedną krawędzią tnącą), każdy o odmiennej konstrukcji rękojeści. W Brzeźniaku znaleziono ponadto żelazny miecz obosieczny, groty oszczepów, w tym egzemplarze ornamentowane oraz naczynie z brązu datowane na okres wpływów rzymskich, tj. I–IV wiek. Okoliczności i kontekst odkrycia tych przedmiotów pozostają niejasne. Nie wiadomo, czy pochodzą z jednego, czy może z kilku cmentarzysk.

Bartłomiej Rogalski