Madonna z Dzieciątkiem
1801 — 1900
Muzeum Narodowe w Lublinie
Jest częścią kolekcji: Sztuka Ludowa Lubelszczyzny (XVII – 1. połowa XX wieku)
Obrazy malowane na szkle przeważnie kupowano w miejscu zamieszkania, często we własnych chałupach. Do najbardziej zapadłych osad wiejskich docierali obraźnicy – szklarze, którzy w drewnianych konstrukcjach, zakładanych na plecy, roznosili od chałupy do chałupy szklane obrazy i szyby do szklenia okien. Wędrowni sprzedawcy pośredniczyli pomiędzy wytwórcami obrazów a kupującymi. Pochodzili z terenów, gdzie istniały huty szkła (Czechy, Morawy, Słowacja, Bawaria, Śląsk), na których w 2. połowie XVIII wieku pracownicy hut z rodzinami otwierali malarnie obrazów na lichych wybrakowanych szybkach. Obrazy były przeznaczone do sprzedaży domokrążnej. Choć rzemiosła nauczano z pokolenia na pokolenie, nazwiska malarzy są w większości zapomniane. Obraźnicy jednak na trwałe wpisali się w pejzaż ówczesnej prowincji.
Sprzedaży obrazów świętych często towarzyszył ceremoniał. Obraźnicy po wejściu do izby pozdrawiali imieniem Chrystusa obecnych, klękali przed zastanymi obrazami i modlili się głośno. Potem rozkładali oferowane wizerunki, chwaląc skuteczność modłów do poszczególnych świętych. Wyjaśniali też treść scen na obrazach. Po dokonanej transakcji pomagali wieszać obrazy w izbie gospodarza.
Chłopi zaopatrywali się w obrazy także na jarmarkach i odpustach lub podczas pielgrzymek do „cudownych obrazów” czy innych miejsc świętych. Z takich wypraw, z lokalnych warsztatów, przywożono często wizerunki maryjne: Matki Boskiej Częstochowskiej, symbolizującej cierpienie piety, przebitej mieczami Matki Boskiej Bolesnej. Jednym z chętnie kupowanych obrazów było przedstawienie Matki Boskiej Karmiącej, malowane także na Pokuciu, do 1939 roku będącego w granicach Rzeczypospolitej.
Rozkwit odmiany pokuckiej przypadł na 2. połowę XIX wieku. Malowano tematy ikonograficzne przeznaczone zarówno dla katolików, jak i unitów. Do obrazów o charakterystycznej formie cerkiewno-bizantyńskiej należą przede wszystkim przedstawienia św. Mikołaja oraz Matki Boskiej Opiekunki, zwanej Pokrową. Obrazy pokuckie były z reguły wielotematowe, silnie ornamentowane za pomocą różnych uproszczonych lub abstrakcyjnych form roślinnych. Twórcy operowali żywą kolorystyką, opartą przede wszystkim na zestawieniach kolorów różowego, żółtego, niebieskiego, zielonego, czerwonego i białego.
Autor / wytwórca
Rodzaj obiektu
obraz, malarstwo
Technika
technika malarska
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
1801 — 1900
Muzeum Narodowe w Lublinie
1801 — 1900
Muzeum Narodowe w Lublinie
1801 — 1900
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Narodowe w Szczecinie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna