
Eleusa
1701 — 1800
Muzeum Narodowe w Lublinie
Jest częścią kolekcji: Ikony
Pole główne wypełnia półpostaciowe przedstawienie Matki Bożej z Dzieciątkiem. Maryja jest ukazana w typie Hodegetrii (gr. Wskazująca drogę) – prawą dłonią wskazuje na syna. Ten gest podkreśla, że Jezus jest „drogą, prawdą i życiem” (J 14, 6), eksponuje jego wizerunek i znaczenie. To on jest kluczową postacią ikony, jemu podporządkowane są wszystkie środki wyrazu i detale. Jezus ukazany jest jako dziecko na ramieniu matki, błogosławi wiernych prawą dłonią. Jednak daleko mu do dziecięcej beztroski; surowy wyraz jego twarzy i czerwone tasiemki, którymi jest przewiązana trzymana przez niego księga, zapowiadają męczeńską śmierć. Także spojrzenie Maryi jest poważne, a jej usta zaciśnięte – Maryja jest świadoma losu swego syna. Ponad jej głową, po bokach w medalionach, są przedstawieni archaniołowie: po lewej Michał i po prawej Gabriel. Po bokach i poniżej w klejmach są ukazani prorocy (nie wszystkie postacie są dobrze widoczne, gdyż ikona miała ścięte naroża – jej losy nie są znane, ale zapewne była wtórnie oprawiona w ośmioboczną lub owalną ramę). Takie umiejscowienie proroków jest archaiczne – niegdyś, przed ukształtowaniem ikonostasów wielorzędowych, przegrody nie miały wydzielonego miejsca na przedstawienia apostołów i proroków; prezentowano ich wtedy wokół postaci Chrystusa i Maryi na ikonach namiestnych. Wraz z rozwojem ikonostasu w XVI i XVII wieku wizerunki te weszły w skład wyższych rzędów – apostołów umieszczono w rzędzie Deesis, a przedstawienia patriarchów zaczęły współtworzyć najwyższą kondygnację. Ikona Hodegetrii, podobnie jak znajdująca się również w zbiorach Muzeum Narodowego w Lublinie ikona Pantokratora z Sosnowicy, powiela ten starszy wzorzec. Postacie proroków otaczających figury Maryi i Dzieciątka mają zwrócić uwagę wiernych na starotestamentalne przekazy o Mesjaszu.
Inne nazwy
Matka Boża z Dzieciątkiem, Hodegetria w otoczeniu proroków
Autor / wytwórca
Rodzaj obiektu
ikona, malarstwo, obraz
Technika
technika olejna
Pochodzenie / sposób pozyskania
przekaz
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Narodowe w Lublinie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
nieznany
1701 — 1800
Muzeum Narodowe w Lublinie
nieznany
1601 — 1700
Muzeum Narodowe w Lublinie
nieznany
1601 — 1700
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna
0/500
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Zarządzaj plikami cookies:
Ten rodzaj plików cookies jest niezbędny do funkcjonowania serwisu. Możesz zmienić ustawienia swojej przeglądarki tak, aby je zablokować, jednak strona nie będzie wtedy działała prawidłowo.
WYMAGANE
Służą do pomiaru zaangażowania użytkowników i generowania statystyk na temat serwisu w celu lepszego zrozumienia, jak jest używany. Jeśli zablokujesz ten rodzaj cookies nie będziemy mogli zbierać informacji o korzystaniu z serwisu i nie będziemy w stanie monitorować jego wydajności.