Guzek ażurowy

Ozdoby średniowiecznego stroju pozornie tylko stanowiły jego element uzupełniający. W istocie były widomym znakiem zamożności i prestiżu użytkownika. W późnym średniowieczu modne stały się srebrne ozdoby w postaci naszywanych na odzież rozetek, plakietek, czy ażurowych guzów, zwanych też guzikami. Rzędy guzów z metali szlachetnych, ale także z mosiądzu, znajdowały się najczęściej na przedniej stronie stroju. Od XIV stulecia guzy służyły również do zapinania wąskich rękawów, coraz modniejszych w ubiorach żeńskich, jak i męskich. Ten rodzaj ozdób, wraz z innymi późnogotyckimi kosztownościami ze srebra odkryto w Szczecinie podczas prac wykopaliskowych na terenie Podzamcza. Pośród guziczków znalazł się między innymi ażurowy okaz koszyczkowy, w formie kopułki imitującej filigranowy, perełkowy drut, wykonany techniką odlewu, która polega na wlewaniu roztopionego meta¬lu do uprzednio przygotowanej formy z kamienia lub gliny. W pracy tej używano tygli – naczyń odlewniczych, w których na palenisku stapiał się metal oraz formy odlewniczej, w której metal zastygał. Elementy odlanych w formach przedmiotów były łączone techniką lutowania roztopionym metalem – tzw. lutem, który stapiał się z łączonymi fragmentami. Luty stosowane w złotnictwie oparte są przede wszystkim na srebrze.

Małgorzata Peszko