Arcyksiążę Johann Georg von Sachsen - portret na tle bitwy pod Wied...

Arcyksiążę Johann Georg von Sachsen – portret na tle bitwy pod Wiedniem

Johann Georg von Sachsen to Jan Jerzy III Wettyn (1647-1691), książę elektor Saksonii w latach 1680-1691, ojciec króla polski z dynastii Wettynów, Augusta II. Nie tylko ten fakt wiążę w sposób szczególny postać uwiecznioną na grafice z historią Rzeczpospolitej. Niezwykle doniosłym epizodem w życiu Jana Jerzego, kiedy zetknął się osobiście z polskim królem i wojskiem była kampania wiedeńska roku 1683. Jan Jerzy był jednym z dowódców i władców pochodzących z Rzeszy niemieckiej, którzy odpowiedzieli na cesarskie wezwania do budowania sojuszu antytureckiego. W efekcie, przybył pod stolicę Austrii z 10 tysiącami wojska i był jednym z dowódców prowadzących atak na obóz turecki 12 września 1683. W listach Jana III do królowej Marii Kazimiery natrafiamy na fragmenty poświęcone jego postaci, np. w liście z 12 września, przed bitwą, król pisał tak: Saski poczciwy człowiek, w którego sercu nie masz zdrady. Spadł onegdy nieboraczeńko z konia i podrapał sobie twarz: jakobyś Wć moje serce patrzała na ową kompanię kapraliską.

Rycina prezentuje elektora w popiersiu, w owalnej ramie. Portretowany ubrany jest w płytową zbroję przepasaną szarfą niewidocznego orderu oraz w płaszcz spięty na prawym ramieniu ozdobną broszą. Owalna rama ułożona jest z powiązanych ze sobą tarcz herbowych przeplecionych motywami roślinnymi, za nią rozpostarty jest asymetrycznie paludament, z jednej strony powiązany z okręgiem. Wokół tkaniny ujęte zostały dwie skrzydlate famy, jedna trzyma wieniec laurowy nad głową elektora, oraz dmie w trąbę. Poza tkaniną widoczna we fragmentach panorama bitwy pod Wiedniem (przekonuje o tym podpisana słowem „Wien” wieża katedry św. Stefana.

Portret pochodzi z wydanego ok. 1692 roku w Dreźnie kazania na okoliczność śmierci elektora saskiego. Pod portretem znajduje się sześciowersowy opis towarzyszący wizerunkowi, przedkładający tytuły i godności elektora. Autorem rysunku był Samuel Bottschild, rytownikiem Jeremias Kilian (1667-1730), pochodzący z rody słynnych, niemieckich sztycharzy. O autorstwie informują nas podpisy z odbitki: w lewym dole – A. Bottschild inv, w prawym – Jeremias Kilian Sculpsit Aug. Vind.

Napis pod grafiką: Der Durchlauchtigste Fürst und Herr | Herr Johann George der Dritte | Hertzog zu Sachsen, Jülich, Cleve und Berg, auch Engern und Westphalen des Heiligen Rö |mischen Reichs Erßmarschall und Churfürst, Landgraf in Thüringen, Marggraf zu Mei | ßen, auch Ober: und Niederlausiß Burggraf zu Magdeburg, Gefürsteter Graf zu Henneberg, | Graf zu der Marct, Ravensberg und Barby, Herr zu Ravenstein.

Wettyn, Saksonia, August II, bitwa pod Wiedniem, towarzysze broni, 1683, portret, katedra św. Stefana, Wiedeń