Love | Miłość

Kolaż „Miłość” z 1968 roku jest jedną z trzech prac na papierze Milana Knížáka w zbiorach Muzeum Narodowego w Szczecinie. Praca ta, podobnie jak pozostałe, wykorzystujące rysunek, fotografię i różne obiekty – wpisuje się w krytyczno-analityczną dyskusję autora ze sztuką, mitem artysty, instytucjami kulturalnymi, oryginalnością oraz niezależnością artystyczną. Dwie najważniejsze wartości dla artysty to wolność i możliwość jej manifestacji. Jego działania artystyczne w czasach komunizmu były alternatywą dla ówczesnego stylu życia i sprzeciwem wobec upolitycznionej, narzuconej odgórnie sztuki. Milan Knížák to czeski artysta, malarz, performer, muzyk, znany przede wszystkim z organizacji i realizacji pierwszych happeningów w Czechosłowacji.

W 1964 roku wraz z przyjaciółmi założył grupę „sztuki aktualnej” (Aktuální umění), od 1966 zwaną po prostu „Aktual”. Grupa organizowała wiele akcji angażujących przypadkową publiczność, drukowała ulotki i czasopisma. Jej działania wymierzone były w oficjalną kulturę artystyczną, rutynę i obowiązujące konwencje postępowania.

Knížák należał do ruchu Fluxus (międzynarodowego awangardowego kolektywu artystów i kompozytorów założonego na początku lat sześćdziesiątych XX wieku w celu promowania rewolucyjnych zmian w sztuce, sztuki żywej i anty-sztuki), a od 1965 był dyrektorem Fluxus East. W 1966 zorganizował pierwszy koncert Fluxusu w Pradze, na którym sam również wystąpił. W czasach komunizmu był inwigilowany, aresztowany i oskarżony w słynnym procesie grupy „Plastic People of Universe” (1976). W latach siedemdziesiątych, kiedy miał zakaz wystawiania swoich prac w publicznych galeriach, zaczął realizować się w dziedzinach takich jak projektowanie „psychologicznej” biżuterii czy niewidzialnych ubrań, które później zastąpione zostały rozważaniami o niewidzialnej architekturze. Zajmował się również muzyką i eksperymentami z dźwiękiem.

Marlena Chybowska-Butler