Powóz wyjazdowy

Duc bez budy to galowy, dwuosobowy powóz do zaprzęgu czterekonnego lub dwukonnego w lejc powożonego przez forysi z siodeł w stylu à la d’Aumont. Opisywany powóz zakupiony został w 80. latach XIX wieku w Hofwagenfabrik Marius w Wiedniu, dostawcy dworu cesarskiego. Ten galowy duc bez budy z dwuosobowym głównym siedzeniem i ze skrzynkową ławką lokajską z tyłu dla jednego służacego stanowiącego asystę, do czasu odziedziczenia przez Alfreda Antoniego Potockiego po Mikołaju Potockim câleche à la d’Aumont był najwytworniejszym powozem jaki stał w wozowni hrabiów Potockich w Łańcucie. Duc bez budy to typ galowego powozu do efektownego zaprzęgu à la d’Aumont. Na lewych koniach z siodeł powożą pojazdem dwaj jeźdźcy, zwani w Polsce forysiami. Ich ubiór to krótkie kurtki z szamerunkiem w złotym kolorze, białe spodnie wpuszczone do butów z żółtej skóry z kołnierzami, a na głowach toczki z płaskim pomponem, wykonanym ze złotego sznurka. Forysie prowadzą zaprzęg przy pomocy krótkich batów. Taki ekwipaż (ekwipażem nazywamy pojazd z końmi i służbą zaprzęgową) był i jest do dzisiaj używany, podobnie jak sam zaprzęg à la d’Aumont z innymi galowymi pojazdami na europejskich dworach królewskich podczas ceremonialnych uroczystości. Łańcucki duc bez budy ma lekkie nadwozie o zaokrąglonej dolnej linii, ażurowe w partii siedziska z bocznymi ściankami oklejonymi siatką rotangową, z przodu z efektownym skórzanym na stelażu, wachlarzem z czarnej skóry w przednich narożach z wpuszczonymi dwoma niewielkimi latarniami z mosiężnej blachy. Podwozie lakierowane w kolorze czarnym z delikatnym złotym paskowaniem i szparowaniem. Siedzenie główne i materacyk koziołka lokajskiego tapicerowane są granatowym suknem. Duc bez po rodzinie Potockich z Łańcuta to jedyny z taki pojazd w Europie. Zachowany jest poza tym w oryginalnym stanie, co również jest wyjątkowe. 

Aldona Cholewianka-Kruszyńska