Paciorek

Wykonany ze srebra paciorek jest częścią skarbu monet arabskich (dirhemów) z IX wieku z Lublina-Czechowa. Znaleziony w 1945 roku skarb liczył pierwotnie prawdopodobnie około tysiąca sztuk monet, które włożono do glinianego naczynia. Do skarbu należą także dwie sztabki srebra oraz zausznica. Zarówno sztabki, jak i regularnie przełamywane na części dirhemy służyły do celów płatniczych. Skarb stanowił kapitał kupiecki i pochodzi z terenów dzisiejszego Iraku (Bagdadu?). Trafił na tereny wczesnosłowiańskiego osadnictwa regionu lubelskiego przez obszar Rusi Kijowskiej. Najstarsze monety wybito w roku 711/712, najmłodsze w 882/883.

Paciorek jest wykonany niezwykle misternie. Jego wyprodukowanie wymagało dużej wprawy jubilerskiej. Na każdej połówce znajduje się rząd złożony z czterech guzów. W miejscu łączenia półkul przebiega drucik, po którego obydwu stronach występują dwa rzędy granulek. Otwór paciorka jest również obwiedziony granulacją. Pomiędzy guzkami a linią łączenia półkul są umieszczone małe romby z granulek. Rombami zdobione są przestrzenie pomiędzy guzami, po których obu stronach znajdują się jeszcze trójkąty.

Tego typu paciorki znane są miedzy innymi z terytorium tak zwanych Grodów Czerwieńskich – systemu obronnych grodów pogranicza polsko-ruskiego. Znajdowane tam zabytki świadczą o kontaktach handlowych ze wschodem – Bizancjum i Azją Środkową, oraz z krajami zachodnio- i południowoeuropejskimi. Ośrodki naszego regionu, takie jak Czermno (Czerwień) czy Lublin, odgrywały w tych kontaktach ważną rolę.