Pejzaż ze sztafażem

Między dwoma grupami drzew otwiera się daleki widok na kotlinę między wzgórzami. Wzrok widza prowadzony jest przez autora wprost na drogę prowadzącą wśród drzew w pobliżu zarastających antycznych ruin po prawej stronie. Miodowa barwa oświetlonych elementów krajobrazu pojawia się tylko na planie pierwszym, gdyż w tych dalszych sukcesywnie zastępowana jest jasnym błękitem. Na bliskim planie pastuszek z psem pędzi drogą stado białych owiec. Na niebie tłoczą się chmury. en pejzaż ze sztafażem jest dowodem na to, że w owych czasach przyrodą posługiwano się do budowy nastroju.

Obraz pochodzi prawdopodobnie z kolekcji S. K. Potockiego, na odwrocie widnieje nalepka jego zbiorów z lat 1818-1821, z pieczęcią i napisem odręcznym "Paysage de Millet". Wskazany autor był synem wytwórcy wyrobów z kości słoniowej pochodzącego z Dijon i działającego w Antwerpii. W 1659 przeniósł się do Paryża. Gdy ojciec zauważył jego talent rysowniczy, skierował go na naukę do Laurentiusa Francka, kuzyna Abrahama Genoelsa. Ten ostatni w korespondencji do Arnolda Houbrakena chwalił 17-letniego młodzieńca jako biegłego kopistę. Później Millet podróżował po Francji, Anglii i Holandii, a w 1673 r. wstąpił do Królewskiej Akademii w Paryżu. Specjalizował się w manierze Gasparda Dugheta, brata żony Nicolasa Poussina.

Późniejsze inwentarze upartują autora obrazu.w osobie Jana Fransa van Bloemena, który ulegał podobnym wpływom artystycznym. Młodszy brat Petera w schildersbent zaskarbił sobie przezwisko Orizzonte ze względu na łatwość malowania pejzaży (pseudonim ten pierwotnie przynależał Claude’owi Lorrainowi). Malował głównie antykizujące pejzaże i widoki rzymskiej Kampanii, dla których inspiracją były obrazy właśnie Gasparda Dugheta (Poussin) i Claude’a Lorraina. Odznaczały się one łagodnym, ciepłym światłem i arkadyjskim nastrojem oraz wdzięcznym sztafażem ograniczonym do małych kompozycji figuralnych. Fakt wzrastania w tradycji pejzażu flamandzkiego umożliwił mu łatwe przejęcie analitycznego i malowniczego realizmu Dugheta i sprawił, że szybko stał się czołowym pejzażystą Rzymu 1. połowy XVIII w.

Rozstrzygnięcie autorstwa obrazu będzie wymagało dalszych badań, z dużym prawdopodobieństwem wyłoni się on jednak spośród artystów ze wskazanego kręgu.

Dominika Walawender-Musz