Moses | Mojżesz

Bernhard Bleeker w 1899 roku rozpoczął studia u Wilhelma Rümanna w monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych. W 1903 roku spotkał największego konkurenta swojego nauczyciela – Adolfa von Hildebrandta. Autor teorii nowoczesnego klasycyzmu uchodził wówczas za najważniejszego obok Hansa von Marées’ego „Niemieckiego Rzymianina” (Deutsch-Römer). Sam Bleeker trafił do Wiecznego Miasta w 1909 roku celem dokonania pomiarów rzeźby Mojżesza z nagrobka Juliusza II autorstwa Michała Anioła (1516). Helmut Toepffer ze Szczecina zlecił mu odwzorowanie marmurowego posągu, mając na uwadze zbiór kopii plastyki renesansowej, tworzony dla powstającego gmachu tamtejszego Muzeum Miejskiego. W tym samym czasie, i z tego samego budżetu, w WMF Geislingen wykonywano galwanoplastyczne powtórzenie weneckiego pomnika Colleoniego Andrei del Verrocchia (1496). Wszystkie kontakty umożliwiła szczecińska rodzina Dohrnów, która kopiami i rekonstrukcjami antycznych rzeźb greckich stworzyła trzon miejskiej kolekcji. Z inicjatywy Dohrnów sprowadzono także monachijczyka Waltera Riezlera, monografistę Hildebrandta i Marées’ego, a przede wszystkim archeologa klasycznego, który w 1910 roku został dyrektorem muzeum. Przekierowując zainteresowania instytucji ku sztuce nowoczesnej, sprzeniewierzył się ideom obu szczecińskich rodów. Colleoni stanął w sali kopułowej, jednak gdy kopia Mojżesza wyszła z warsztatu Bleekera, Riezler nie wpisał jej do inwentarza. W 1911 roku Toepffer ustawił marmurowy monument we własnej rezydencji w Finkenwalde (Szczecin-Zdroje), gdzie przetrwał on drugą wojnę światową. W 1948 roku Wojewódzki Komitet Odbudowy Stolicy w Szczecinie ofiarował oba pomniki Warszawie. Ironia losu sprawiła, że „muzealnego” Colleoniego umieszczono na szczecińskim placu Lotników w 2002 roku, zaś 13 lat później „restytuowanego” Mojżesza włączono po raz pierwszy do zbiorów tutejszego muzeum.

Szymon Piotr Kubiak