Wazon

Jeden z pary porcelanowych wazonów ozdobionych kwiatami malowanymi naszkliwnie. Głównym elementem dekoracyjnym są mistrzowsko malowane po obu stronach wazonu bukiety kwiatów.

W pierwszych latach istnienia manufaktury miśnieńskiej produkowano w niej głównie naczynia imitujące wyroby dalekowschodnie. Jednak kiedy zapotrzebowanie na nie spadło opracowano nowe, oryginalne wzory dekoracji tak rzeźbiarskiej, jak i malarskiej. Kwiaty były często stylizowane i luźno inspirowane istniejącymi gatunkami – nie zawsze istnieje możliwość ich zidentyfikowania, ale na wielu porcelanowych naczyniach zachwyca dokładność ich oddania i wierność naturze. Tak jest w przypadku bukietów na wazonie wilanowskim, na których udało się rozpoznać aż 13 gatunków roślin. Na większy bukiet składają się: zawilec wieńcowy, dalia, ostróżka wyniosła, goździk ogrodowy, niezapominajka alpejska, róża stulistna, lilak pospolity, aksamitka, aksamitka wąskolistna. Po drugiej stronie wazonu namalowano bukiet w którym rozpoznać można: dzwonek kropkowany, hiacynt wschodni, narcyz biały, róża stulistna oraz tulipan ogrodowy. Na wazonie pojawiają się także luźno rozrzucone kwiaty: fiołek rogaty, tulipan papuzi, zawilec wieńcowy i dwie róże stulistne oraz kwiat pomarańczy.

Tworzący takie dekoracje malarze miśnieńscy wzorowali się na grafikach w bogato ilustrowanych traktatach o botanice. Do ich inspiracji dodać należy z pewnością także martwe natury kwiatowe, które stanowiły bardzo popularny temat malarski w XVII i XVIII wieku.

Początkowo kwiaty malowane były w dosyć „suchy”, linearny sposób – linie były zdecydowane i ostre, wyraźnie wzorowane na grafikach. Późniejsze bukiety, takie jak te na wazonie wilanowskim, nabrały lekkości i malarskości.

Wazon znajduje się w zbiorach wilanowskich już od połowy XIX wieku, być może został on przywieziony wraz z innymi przedmiotami Aleksandry Potockiej po jej ślubie z Augustem Potockim w 1840 roku. W zbiorach wilanowskich także wazon o identycznej formie i nieco odmiennej malaturze (Wil.187).

Agnieszka Żuber

identyfikacja botaniczna: Jacek Kuśmierski