List do Tadeusza Perla

List od Seweryna Trossa (na temat autora zob. notę do listu MPOLIN-A50.1.128), datowany – a zatem zapewne i wysłany – przez Leona Perla, który dopisał swoją część listu pod koniec ostatniej strony.

Treść (pisownia i interpunkcja zmodernizowane; ze względu na bardzo niedbały sposób pisania Trossa wiele słów niepewnych, niektóre nieodczytane):

15/4 1939

Tadziu!

W obliczu ostatnich wypadków itd. itd., jak to się dziś zwykło pisać w związku z coraz nowymi manifestami i deklaracjami (których ja napisałam już ponad 4) – powinieneś się prywatnie odezwać, dać znak życia o sobie. Kto wie, czy nie będzie to nasza ostatnia wymiana słów przed spotkaniem się na froncie – albo – co smutniejsze – na łonie praojca Abrahama. W każdym razie Kuba stwierdzi – achujam Jest.

Żydki z Nalewek, Gęsiej mówią – „Nie damy się! Pójdziemy!” – a podobno w Łodzi – Żydzi bili Niemców. Słyszałam o wypadku, który miał miejsce w Łodzi. Dwaj Niemcy w tramwaju mieli się wyrazić w rozmowie ze sobą, że najprawdopodobniej za 2 miesiące p. H[itler] będzie w Polsce. Słyszy to jakiś Żyd, walnął ich w mordę, mówiąc – „Ale zanim przyjdzie, możecie przestać u nas istnieć”. Żyd stał się bohaterem narodowym itd. Jednym słowem niemal sielanka. Tymczasem jednak mimo wszystko w Warszawie tego się nie odczuwa. Pikiety i bicie Żydów, ustawy antyżydowskie – jak kto […] A teraz do spraw […]!

Najbliższy numer „Głosu” poświęcony będzie zagadnieniom gospodarki wojennej Polski, przygotowaniu jej do aktualnych potrzeb dnia, […] II część poświęcona będzie stosunkom polsko-francuskim. Tą częścią ty się zaopiekujesz. Ponieważ jednak dla celów […] potrzebne są wiadomości, jakie będą artykuły na te tematy, kto je napisze itd. Wiadomość o tym musimy mieć na 18. Dlatego pocztą lotniczą przyślij nam artykuły – a jeśli ich nie masz – to przedstaw ich wykaz.

Całuję Cię w pukle […] może ostatni raz w życiu.

Tross

Podobnie ucałuj serdecznie Mietka [Bibrowskiego], Gutę [Rosenstein?] i Janka [Marymonta?], o ile z nimi się stykasz

Mój Drogi! Zgodnie z Twoim życzeniem bierzemy się do numeru francuskiego, a jego wartość w dużej mierze będzie zależała od materiału, który dostarczysz. Biscio [?] [por. m.in. wzmiankę w liście MPOLIN-A50.1.43] pragnie znać treść artykułu p. Stebelskiego, aby nie znaleźć się z nim w kolizji. Więc proszę o ten artykuł, a sama informacja jest poufna. Przekazałem dziś fr. 1070 – czy coś podobnego. Panna F[rydlender] mówiła mi o Twym zamiarze odwiedzenia nas w maju. Wohlowie uznali to za pomysł szalony i niedorzeczny, co ja z uwagi na sytuację podzielam. Ucałowania i pozdrowienia

Leon

transkr. Ewa Małkowska-Bieniek, oprac. Przemysław Kaniecki