Złota maska

Obraz przedstawia żonę artysty w ciemnej balowej sukni z odsłoniętymi ramionami i dekoltem. Szyję przewiązaną czerwonym szalem z jedwabnej gazy zdobi pojedynczy sznur pereł. Hertha siedzi na wprost w tapicerowanym fotelu z głową lekko zwróconą w lewą stronę. Ujmuje dłonią złotą balową maskę, jakby ją chciała zdjąć z uśmiechniętej twarzy. Druga ręka oparta o poręcz, nadal ubrana w białą balową rękawiczkę lekko, samymi palcami podtrzymuje różę oraz drugą rękawiczkę zdjętą z uniesionej prawej ręki. Przez kolana przerzucona futrzana etola w ciemnym brązowym kolorze. Kręcone krótkie włosy o złotawych refleksach są naturalnie ułożone. Jasna karnacja modelki w różowej tonacji odbija od tła portretu utrzymanego z zgaszonych, szarych błękitach i zarysowanej zaledwie tkaniny zawieszonej z prawej strony. Można dostrzec chwosty sznura w kolorze starego złota drapującego materiał. Ten portret pani Herthy odbiega od poprzednich, utrzymanych w pastelowych kolorach. Tu jasna karnacja ciała, purpura szala i róży, złota maska, ale najbardziej biel rękawiczki kontrastują z szarobłękitnym tłem i czerniach w różnych nasyceniach barwy.

Bolesław Jan Czedekowski (1885-1969) polski malarz, urodzony w Wojniłowie we wschodniej Galicji. Studiował w wiedeńskiej Akademii Sztuk Pięknych, później był uczniem profesora Kazimierza Pochwalskiego oraz Heinricha von Angelego, dwóch znakomitych portrecistów. Swoją pierwszą pracownię otworzył w Wiedniu i z tym miastem był chyba najbardziej związany w okresie wczesnej działalności artystycznej. Tu także mieszkał w czasie I wojny światowej zyskując powoli uznanie za portrety arystokratek i żon wyższych oficerów. Swoje prace wystawiał w Wiedniu, Paryżu, Warszawie i Krakowie nie zyskując w Polsce początkowo zbyt pochlebnych opinii. Po II wojnie światowej wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, a w latach 60-tych powrócił do Wiednia i tu zmarł 8 lipca 1969 roku. Pochowany został w Lofer koło Salzburga. Był dwukrotnie żonaty – pierwszy związek z Wiedenką Eugenią Nell zawarł w 1913 roku i doczekał się córki Heleny. Jako wdowiec poznał Herthę Aujezdecky, która została jego drugą żoną i po śmierci artysty ofiarodawczynią licznych płócien zgromadzonych w łańcuckim muzeum. Ten portret powstał w 1962 roku, w wiedeńskiej pracowni malarza.

Dorota Błoniarz