Rozdzielnik naszyjnika z brązu

Rozdzielnik naszyjnika, odkryty podczas badań wykopaliskowych w Cewlinie, pow. koszaliński.

Rozdzielnik kolii tworzących naszyjnik wykonano z brązowej blaszki. Kształtem przypomina rybę z wyraźnie zaznaczonym ogonem, z powierzchnią zdobioną ukośnymi nacięciami i niewielkimi wgłębieniami. Wzdłuż dłuższej osi, odrobinę niesymetrycznie, wykonano dwa otwory o nierównej średnicy do mocowania końcówek kolii. Podobne otwory znajdują się po przeciwnej stronie.

Rozdzielnik kolii odkryto w jednym z grobów na wczesnośredniowiecznym cmentarzysku, podczas badań archeologicznych prowadzonych w latach 1936–1937 pod kierunkiem powiatowego opiekuna zabytków o nazwisku Brandt. W ciągu dwóch sezonów wykopaliskowych odkryto łącznie 19 płaskich grobów szkieletowych. Cała nekropolia datowana jest na XI wiek, chociaż na podstawie danych archeologicznych można przypuszczać, że funkcjonowała również w XII stuleciu.

Rozdzielnik spoczywał w okolicy szyi zmarłego. Łączył trzy kolie paciorków szklanych, które sięgały do kabłączków skroniowych znajdujących się, w grupach po trzy, po obu stronach czaszki. Nad rozdzielnikiem odkryto jeszcze trzy kabłączki, natomiast pod nim leżał dwustożkowaty pacior bursztynowy. Z całego wyposażenia grobu w zbiorach Muzeum Narodowego w Szczecinie znajdują się obecnie, oprócz rozdzielnika kolii, kabłączki skroniowe oraz fragment skórzanej pochewki z metalowym okuciem. Warto zaznaczyć, że w Polsce odkryto dotąd niewiele tego typu rozdzielników, więcej pochodzi z bałtyjskiego kręgu kulturowego, co czyni znalezisko z Cewlina wyjątkowym.

Ewa Górkiewicz-Bucka