Dukat

Mennictwo księcia Bogusława XIV w całości przypadało na okres wojny trzydziestoletniej (1618–1648). Prowadzona przez Gryfitów polityka neutralności tylko na pewien czas odsunęła widmo okupacji kraju. W 1627 roku wojna dotarła do granic księstwa, które pod naciskiem musiało przyjąć na swoje terytorium wojska cesarskie. Utrzymanie obcej armii pochłonęło ogromne pieniądze i doprowadziło do katastrofy gospodarczej kraju. Brak monet w obiegu zmusił księcia Bogusława XIV do otwarcia dodatkowej mennicy w Koszalinie. Jej działalność była nielegalna, ponieważ zgodnie z prawem monetarnym Rzeszy w księstwie mogła funkcjonować tylko jedna mennica w Szczecinie. W latach 1628–1636 w obu mennicach prowadzona była intensywna produkcja, ale korzyści czerpały obce wojska, a nie skarb państwa. Monety złote – guldeny i dukaty służyły głównie do opłacania żołdu wysokiej rangi oficerów stacjonujących na Pomorzu Zachodnim. Na stemplach dukatów po raz pierwszy umieszczono wizerunek księcia w pozycji stojącej, w paradnej zbroi, z mieczem i pałką. Bogusław XIV przedstawiony został w pozie reprezentacyjnej, jako idealny rycerz i władca. Zwraca uwagę wyraźne eksponowanie militariów pomimo tragicznej sytuacji kraju, choroby i częściowego paraliżu księcia. Awers monet nawiązuje do holenderskiego wzorca dukatów, który rozprzestrzenił się w Europie w XVII i XVIII stuleciu. Litery V–B występujące na dukatach koszalińskich w latach 1633–1636 należą do zarządcy Ulryka Bütkowa. Poza tą sygnaturą dukaty z mennicy koszalińskiej wyróżnia symbol krzyża w centralnej części dziesięciopolowej tarczy herbowej i tytuł biskupa kamieńskiego w rozbudowanej tytulaturze księcia. Nie wiemy kto był twórcą stempli, ale dobry poziom artystyczny i podobieństwo ikonograficzne do talarów koszalińskich sygnowanych przez szczecińskiego złotnika Gottfrieda Tabberta pozwalają domyślać się, że również tutaj mamy do czynienia z jego dziełem. Po śmierci ostatniego księcia pomorskiego w 1637 roku mennica w Koszalinie na zawsze została zamknięta. Władcy szwedzcy bili monety początkowo w Szczecinie, a po utracie miasta w 1713 roku mennictwo przeniesiono do Stralsundu, nowej siedziby władz pomorskiej prowincji.

Genowefa Horoszko