Św. Jan Chrzciciel
XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
Jest częścią kolekcji: Ikony
Starotestamentalny zakaz czynienia wizerunku Boga Jahwe stracił na znaczeniu wraz z przyjściem Syna Bożego. Czynienie jego wizerunku uzasadnione zostało w Nowym Testamencie, gdzie Chrystus nazywany jest współistotnym Ojcu Słowem Wcielonym, obrazem Boga Niewidzialnego (J.14,9-10; Kol.1,15). Dlatego zgodnie z soborowymi kanonami w sztuce Kościoła Wschodniego Boga wyobrażano jedynie w osobie Chrystusa. Jednymi z najstarszych przedstawień Zbawiciela były wizerunki ukazujące Wszechwładzę i Boską Naturę Chrystusa nazywanego Panem Wszystkiego, po grecku – Pantokratorem. Na wzór władcy ziemskiego, z wszystkimi oznakami cesarskiego dostojeństwa, Chrystusa jako Władcę Wszechświata zaczęto obrazować w IV-VI w. Ujęta zawsze frontalnie postać Zbawiciela umieszona została w kopule świątyni symbolizującej niebo. Z czasem wizerunek Pantokratora zajął centralne miejsce w przedstawieniach Deesis z postaciami Bogurodzicy i Jana Chrzciciela adorujących tronującego Zbawiciela i zanoszących do niego modlitwę wstawienniczą za rodzaj ludzki. Obraz Chrystusa pojawia się także w rzędzie namiestnym przegrody ołtarzowej. Istnieją trzy warianty wizerunku Pantokratora. Jest on ukazywany na stojąco w pełnej postaci, zasiadający na tronie, a w późniejszej ikonografii częściej występuje w popiersiu. Palce uniesionej na wysokość piersi prawej dłoni ułożone są zazwyczaj na kształt monogramu imienia Chrystusa IC XC. Układ palców można odczytać równocześnie jako symbol dwoistej bosko-ludzkiej natury Zbawiciela oraz Trójcy Świętej. W późniejszych przedstawieniach, nazywanych w zachodnim chrześcijaństwie Salvator Mundi czyli Władca Świata, Chrystus trzyma w lewicy zwieńczoną krzyżem kulę jako znak panowania nad światem, jak na prezentowanej ikonie domowego użytku ozdobionej metalowym okładem powtarzającym zarys namalowanej postaci i w przeszklonej oprawie zwanej kiotem.
Teresa Bagińska-Żurawska https://orcid.org/0000-0002-9243-3967
Inne nazwy
Salvator Mundi
Rodzaj obiektu
ikona
Technika
olej, metaloplastyka
Tworzywo / materiał
mosiądz, drewno
Pochodzenie / sposób pozyskania
decyzja administracyjna
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum - Zamek w Łańcucie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
nieznany
XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
połowa XIX wieku
Muzeum – Zamek w Łańcucie
XIX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna
0/500
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Zarządzaj plikami cookies:
Ten rodzaj plików cookies jest niezbędny do funkcjonowania serwisu. Możesz zmienić ustawienia swojej przeglądarki tak, aby je zablokować, jednak strona nie będzie wtedy działała prawidłowo.
WYMAGANE
Służą do pomiaru zaangażowania użytkowników i generowania statystyk na temat serwisu w celu lepszego zrozumienia, jak jest używany. Jeśli zablokujesz ten rodzaj cookies nie będziemy mogli zbierać informacji o korzystaniu z serwisu i nie będziemy w stanie monitorować jego wydajności.