Bitwa pod Kaliszem 29.10.1706

Niewielka rycina łączy w sobie kilka planów . W pierwszym, po prawej stronie, obok smukłego drzewa, ukazani są jeźdźcy na koniach w chwili rozmowy lub po prostu, spotkania, w wędrowcem. Dalej, na wysuniętym terenie, jedzie zaprzężony w sześć koni wóz, który ciągnie działo armatnie. Sugeruje to, że kontekstem powstania ryciny, są wydarzenia o charakterze militarnym. Ponad jeźdźcami ukazany został kartusz z tytułem ryciny: Combat de Kalisch du 29. Octobre 1706, który otrzymał wygląd zawieszonej i falującej na wietrze chusty. Dopowiedzeniem przedstawienia jest podpis umieszczony pod sceną: Les Suédois attaquez à Kalisch par les Saxons, malgré la Trêve (Szwedzi zaatakowani pod Kaliszem przez Saksończyków, pomimo rozejmu). Jakie wydarzenia utrwalone zostały na rycinie? Bitwa pod Kaliszem była konfrontacją, która rozegrała się w ramach konfliktu toczącego się między Szwecją pod dowództwem Karola XII oraz koalicją wojsk saksońskich, rosyjskich oraz polskich. Teatrem walk stała się Rzeczpospolita, a spór objął kwestie najwyższej rangi – tron polski. W ramach tej wojny doszło do detronizacji Augusta II, a nowo wybranym królem, wskazanym przez szwedzkiego monarchę, został wojewoda poznański, Stanisław Leszczyński. W 1706 roku zawarty został pokój (wspomniany rozejm) w Altranstädt, na mocy którego August II zrezygnował z korony polskiej. Formalne ustąpienie Wettyna nie uspokoiło nastrojów politycznych, czego skutkiem była właśnie konfrontacja wojsk pod Kaliszem. Bitwa rozegrała się na polach między Dobrcem, Kościelną Wsią i Warszówką, a wszystkie te miejsca, zostały oznaczone na rycinie w zmienionym zapisie nazwy: Dobrsez, Koszelnawisch, Warszewka. Pomiędzy nimi, na północny-wschód od samego Kalisza, a także dalej na północ, w formie podłużnych, wąskich pół, ukazane zostały szyki wojsk. Figurujące obok nich niewielkie literki (b, d, c) wskazują, że rycina posiadała pierwotnie wyjaśnienie w postaci opisu lub legendy. Niestety ta część nie zachowała się w zbiorach Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.

Wojna północna, Szwecja, Saksonia, Karol XII, August II, Stanisław Leszczyński, bitwa,