Stół

Stół obecnie jest jednym z podstawowych mebli wyposażenia wnętrza mieszkalnego. Jednakże w nie tak dawnej tradycji ludowej używany był tylko w sytuacjach niecodziennych: spożywano przy nim uroczyste posiłki w czasie świąt dorocznych (np. wieczerzy wigilijnej) i rodzinnych (np. wesela), sadzano przy nim wyjątkowych gości (np. księdza chodzącego po kolędzie, lekarza). Na co dzień stał w eksponowanym miejscu izby, często pełniąc funkcję domowego ołtarzyka. Nie wolno było na nim siadać, ani kłaść rzeczy pospolitych, takich jak czapka, fajka, fartuch. Pełnił też ważną rolę w obrzędzie weselnym. W 2. połowie XIX wieku na Pomorzu i w Wielkopolsce, a na niektórych terenach Polski dopiero w okresie międzywojennym, zaczął służyć do codziennego spożywania posiłków.

Niewielki stół (90 × 54 cm) to wyrób stolarski, rzemieślniczy, z 2. połowy XIX wieku. Ma prostą konstrukcję nawiązującą, jak wiele mebli ludowych, do wzorów gotyckich. Prostokątny blat wsparty jest na dwóch wspornikach w kształcie odwróconej litery „T” połączonych w połowie ich wysokości poprzeczką mocowaną klinami. Stół jest w całości pomalowany na granatowo, a blat i deska łącząca nogi są dekorowane malaturą w kwiaty w kolorach żółtym, zielonym, czerwonym i białym. Blat zdobi stylizowany wazon (symbolizujący pośrednio serce, siedlisko uczuć i sił witalnych) z kwiatami tulipanów, stokrotek/margerytek i tzw. dzwonków. Deskę zdobi motyw tulipanów – kwiatów zapewniających pomnażanie majątku i bogactwa. Stół ten stał w pyrzyckim dostatnim domu i z całą pewnością nie służył codziennym czynnościom, a funkcjom reprezentacyjnym, na co wskazuje bogata malatura.

Iwona Karwowska