Laska

Jerzy Diałowicki, który przekazał Muzeum POLIN pamiątki po swojej rodzinie, urodził się w styczniu 1941 roku w mieście Kustamej w Kazachstanie. Jako dziecko dorastające w rodzinie zesłańców z Polski, początkowo nie zdawał sobie sprawy ze swojej odrębności jako Żyd. Spędzając czas pośród dzieci o różnej narodowości rozumiał jedynie, że jego rodzice i dziadkowie przyjechali z Polski. Kiedy wieku 4 lat podczas dziecięcej kłótni koleżanka, w której się podkochiwał (Rosjanka, dziewczynka o imieniu Lubka), nazwała go Eврей (ros. Żyd) zaczął się zastanawiać nad swoim pochodzeniem. Usłyszawszy słowo, którego o trzy lata starsza Lubka użyła aby go obrazić, a które on sam słyszał po raz pierwszy od razu pobiegł do matki i zapytał co ono właściwie oznacza. Darczyńca podkreśla, że nawet po wyjaśnieniu, które usłyszał do matki, jako mały chłopiec w ogóle nie potrafił odnieść żydostwa do swojej osoby. Można rozpatrywać przytoczoną historię jako świadectwo silnej asymilacji wielu rodzin polskich Żydów. Jest ona jednak przede wszystkim obrazem tego, że postrzeganie własnej tożsamości może być złożone i różnorodne, a także zależne od czynników zewnętrznych. Zrozumienie przez małe dziecko, które wychowuje się na zesłaniu, otoczone ludźmi o odmiennym pochodzeniu tego, że jest nie tylko Polakiem, ale i Żydem może okazać się trudne i przytłaczające. Jest ono bowiem pozbawione odniesienia, oderwane od społeczności, z którą mogłoby się utożsamiać.

Marta Frączkiewicz