Branicka Izabela z Poniatowskich (1730-1808) - portret

Louis François Marteau namalował pastelowy portret Izabeli z Poniatowskich (1730-1808) prawdopodobnie w 1748 roku, niedługo po swym przyjeździe z Drezna na dwór Jana Klemensa Branickiego w Białymstoku. Można to wnioskować na podstawie korespondencji hetmana z rezydentem w Warszawie, Ignacym Koziebrodzkim. Konterfekt mógł być portretem ślubnym, sporządzonym w związku z zamążpójściem Izabeli za hetmana, na co wskazuje biała suknia portretowanej i bukiecik różnokolorowych kwiatków przypięty przy dekolcie i niebieski kwiat wpięty w perukę. Stroju dopełnia błękitny płaszcz. W sposobie ujęcia i wykonania widoczne są wpływy malarstwa saskiego.

Izabela z Poniatowskich była córką Stanisława Poniatowskiego i Konstancji z Czartoryskich oraz siostrą króla Stanisława Augusta. Słynęła jako dama łagodnego charakteru, współczująca i wrażliwa, lecz zarazem zaradna i przedsiębiorcza. Owdowiawszy, poślubiła wojewodę mazowieckiego, generała wojsk koronnych Andrzej Mokronowskiego (1713–1784). Przez 36 lat zarządzała ogromnym majątkiem Branickiego, dbała o dobra materialne, lecz trzymała także „rząd dusz”. Zmarła w Białymstoku i tam została pochowana. Utrzymywała dobre rodzinne relacje z królem Stanisławem Augustem i udzielała mu wsparcia po abdykacji.

Jej imieniny przypadające 19 listopada w dniu świętej Elżbiety Wegierskiej (jej chrzcielnej patronki) obchodzono bardzo hucznie – organizowano zabawy, polowania, koncerty, tańce, inscenizacje teatralne i spektakle operowe. Przyjaźniła się z nią Anetka z Tyszkiewiczów Potocka (2o voto Dunin-Wąsowiczowa), żona Aleksandra Potockiego, właściciela Wilanowa.