Krajobraz ze sztafażem

Pejzaż rozświetlony promieniami słońca ukazuje rozległą taflę wody uregulowaną tamą, z której spływa niewysoka kaskada. Prześwitujący zza różowych chmur błękit nieba stanowi tło dla majaczących w oddali gór, u podnóża których widoczne zabudowania miasteczka – z lewej – i grupy wysokich, zakrzaczonych skał z mocno wyeksponowanym karłowaciejącym drzewem – z prawej. Na urwistym brzegu z prawej rysują się postacie trzech żołnierzy oraz niżej, na pierwszym planie jeszcze jeden z dzidą w ręce i nieokreślona postać siedząca. Na błękitnym niebie ze złocistą poświatą jasne obłoki. Na uzyskanie przez artystę efektu harmonii w kompozycji miało wpływ świadome wykreślenie kierunków, którym ład przestrzenny jest podporządkowany.

Twórczość Fidanzy – epigona i eklektyka była ceniona i odpowiadała gustom kolekcjonerów, w gronie których znalazł się i Stanisław Kostka Potocki. W liście do żony, pisanym z Rzymu 1. IV. 1786 r. Potocki informuje ją o nabyciu dwóch pejzaży tego autora (w 1785 r.) i dodaje w wykazie zakupów, że je zdobył „de hazard” za 30 czerw. zł, Dwa inne pejzaże Fidanzy odstąpiła mu teściowa, księżna Lubomirska. Wszystkie one zdobiły wnętrza pałacu wilanowskiego, zapewne wymienione wśród bitew i scen morskich. Spośród nich zachował się niniejszy, określony przez SKP na nalepce jako „Marine”. Talent artysty z banalnego krajobrazu stworzył dzieło kompletne i pełne uroku, pieczętujące jego umiejętności i wrażliwość twórczą.

Dominika Walawender-Musz