Zuzanna i starcy

Obraz z kolekcji Lubomirskich, dawnych właścicieli zamku został przywieziony na polecenie księżnej marszałkowej Lubomirskiej z Wilanowa do Łańcuta. Obraz przedstawia młodą kobietę w negliżu, wstydliwie zasłaniającą się przed lubieżnymi zalotami dwóch mężczyzn. Scena rozgrywa się w ogrodzie przy fontannie, z której spływa woda. To ilustracja do wydarzenia opisanego w 13 rozdziale Księgi Daniela ze Starego Testamentu: piękna cnotliwa kobieta, żona Joakima, udała się do ogrodu, aby wykąpać się w sadzawce (tu w fontannie). Po odprawieniu służących została sama, nie wiedząc że podglądają ją dwaj starcy, którzy zaczęli namawiać ją do grzechu. Zuzanna odmówiła, wówczas mężczyźni zagrozili jej, że powiadomią lud o tym, że cudzołożyła z nimi. Kobieta nie uległa im ani ich namowom i zdała się na wolę Boga, prawdziwego sędziego. Gdy prowadzono ją na stracenie (karą za cudzołóstwo dla kobiety w Izraelu była śmierć przez ukamienowanie) Bóg „posłał” proroka Daniela, który przeprowadził śledztwo i wykazał, że obaj mężczyźni kłamią. Oddzieliwszy ich od siebie zadał im jedno pytanie – pod jakim drzewem widzieli Zuzannę cudzołożącą – obaj udzielili różnych odpowiedzi, wymieniając inne drzewo i na tej podstawie prorok udowodnił im kłamstwo. Zuzannę uwolniono i otoczono chwałą jako cnotliwą, starców zaś skazano na śmierć . Scenę tę często przedstawiali malarze i literaci, nie tylko z względu na jej walory moralno – dydaktyczne czy religijne – sprawiedliwość Boga oraz słuszna kara za krzywoprzysięstwo. W ten sposób artyści mogli ukazać piękno nagiego, kobiecego ciała bez narażenia się na nieprzyjemności, wszak ilustrowali tylko scenę biblijną. Obraz ze szkoły włoskiej, prawdopodobnie namalowany przez Bartolomeo Litteriniego w końcu XVII w. Obraz eksponowany jest w Korytarzu Paradnym (Czerwonym) na I p. Zamku Łańcuckiego.

Bożena Rybkowska