Rzeźba: Popiersie ks. Izabeli z Czartoryskich Lubomirskiej

Izabela z Czartoryskich Lubomirska urodziła się 21 maja 1736 roku w Warszawie, zmarła 25 listopada 1816 roku. Była córką Augusta Czartoryskiego, wojewody ruskiego, oraz Zofii z Sieniawskich. W 1753 roku wyszła za mąż za Stanisława Lubomirskiego, strażnika wielkiego koronnego, późniejszego marszałka wielkiego koronnego, właściciela Łańcuta. Była znaną osobistością i wybitnym mecenasem sztuki w Polsce w okresie Oświecenia. Jedna z najbogatszych osób w Polsce. Należały do niej pałace w Warszawie, Wilanowie i Łańcucie, które przebudowała i wyposażyła w znakomite dzieła sztuki. Miała cztery córki: Elżbietę, Aleksandrę, Konstancję, Julię. Po jej śmierci właścicielami Łańcuta zostali synowie jej nieżyjącej już córki Julii: Alfred i Artur Potoccy.

Gipsowe popiersie przedstawia księżną z głową zwróconą w prawo. Twarz jest mała, z nosem z garbkiem, z dużymi oczami i wypukłymi łukami brwiowymi. Włosy wysoko upięte, z wplecionymi perłami i egretą. Z tyłu ułożone w pukle spadające na kark i prawę ramię. Szyja przewiązana wstążką z kokardką spiętą klejnotem. Suknia z bufiastymi rękawami, ozdobiona rzędem kokard. Na lewe ramię narzucony płaszcz podbity futrem.

Popiersie wymienione jest w inwentarzach zamku łańcuckiego z lat 1854-55, 1862. Eksponowane było w Galerii Rzeźb, gdzie stoi do dziś. Analogiczne gipsowe odlewy znajdują się w Muzeum Narodowym w Kielcach i w Muzeum Pałacu w Wilanowie.

Barbara Trojnar