Mapa Saksonii

Jest to jedna z dwóch map Saksonii, które znajdują się w zbiorach Muzeum wilanowskiego. Obie powstały w niemieckiej firmie kartograficznej prowadzonej przez Johanna Baptistę Hommann (1664-1724) oraz jego spadkobierców. Pierwsza z nich, prezentowana, powstała pomiędzy 1710 a 1720 rokiem, a miejscem wydania była Norymberga, gdzie znajdywał się zakłada Homanna. Druga z map (Wil.5061 – por. nota obiektu) wydana została kilkanaście lat później, już przez spadkobierców założyciela firmy, o czym świadczy tekst w kartuszu: Hommanianos Heredes.

W XVII wieku zdecydowany prymat w dziedzinie produkcji i publikacji map obejmowali kartografowie holenderscy i flamandzcy; Gerard Mercator (1512-1594), Willem Blaeu, Jodocus Hondius (1563-1612), Jan Jansson (1588-1664) i inni. Ich zdecydowana dominacja w kreśleniu i wydawaniu map zmniejsza się wraz z nastaniem XVIII wieku. Wówczas rozwija się co raz silniej konkurencja na polu kartografii francuskiej oraz niemieckiej. Jednym z nazwisk, które symbolizować może początek tych zmian jest Johann Baptist Homann, geograf i kartograf niemiecki, który dzięki swoim zasługom został powołany na członka berlińskiej Akademii Nauk, a także otrzymał z rąk cesarza Karola VI (panował w latach 1711-1740) tytuł kartografa Jego Cesarskiej Mości. Wykonana w technice miedziorytu, kolorowana mapa Saksonii, posiada dwa kartusze; z prawej strony tytułowy, o treści: Circulus Saxoniae inferioris in omnes suos Status et Principatus accurate divisus ex conatibus Ioh. Bapt. Homanni, Norimbergae. Obok kartusza ukazane zostało bóstwo symbolizujące rzekę pod postacią brodatego mężczyzna wylewającego wodę ze stągwi. Poza nim skrzydlata postać trzyma nad jego głową wieniec, a grupę zamyka od góry strzelająca z łuku bogini łowów – Diana. U dołu znajduje się skala podana w milach niemieckiej i francuskiej (Milliaria Germ. communia, Milliaria Gallica). Mapę ujmuje ramka ze stopniami w odcinkach co jeden, definiującymi długość i szerokość geograficzną odwzorowanego obszaru. Po drugiej stronie, w ramce o formie kartusza, ukazana została niewielka panorama Hamburga, od strony rzeki Łaby. Na ramie kartusza spoczywa w pozycji półsiedzącej Merkury. Terytoria składające się na księstwo Saksonii oznaczone są kolorami.

Norymberga, kartografia, kartograf, zakład, mapa, kartusz, skala, długość geograficzna, szerokość geograficzna, Karol VI, Berlin, Diana, Merkury, Homann, Hommanianos Haeredes

Elżbieta Hondius, Jodocus Hondius, geograf, kartograf, Amsterdam, mapa, Gerard Mercator, atlas, kartusz, legenda, długość geograficzna, szerokość geograficzna, Ukraina, Wilhelm le Vasseura de Beauplan