Postać kobiety z dziećmi

Sztuka dogońska obfituje w przedstawienia wyobrażające kobietę z dziećmi. Symbolicznie nawiązują one do cenionej w Afryce miłości macierzyńskiej oraz kobiecej płodności.

Narodziny dziecka są dla kobiety oraz jej rodziny wielkim wydarzeniem. Poród przyjmowany jest przez miejscową akuszerkę. Najczęściej jest nią starsza Dogonka, wtajemniczona przez inne, doświadczone w sztuce odbierania porodów kobiety. Po pojawieniu się pierwszych bólów, akuszerka sprawdza dotykiem ułożenie dziecka, które przychodzi na świat w pomieszczeniu, w którym zostało poczęte, czyli w dembere zajmowanym na co dzień przez nieobecnego w czasie porodu męża. Czasami, w wyjątkowych sytuacjach (w podróży, przy pracy na oddalonym od wioski polu) zdarza się, że kobieta rodzi poza swoim domostwem, Bezwzględnie jednak zakazane jest rodzenie w domu Hogona, w pobliżu ołtarzy oraz sanktuariów poświęconych bóstwom. Wszystkie te miejsca są pilnie strzeżone przed kobiecą krwią.

Kiedy nadchodzi pora rozwiązania, kobieta siada na środku dembere, z twarzą zwróconą na południe. Rodzące się dziecko zsuwa się na ziemię i tym samym „bierze w posiadanie” dwie dusze: męską i żeńską. Jest to nawiązanie do czasów mitycznych, w których Nommo, pragnąc zapewnić bliźniaczość rodzącym się ludziom, wyrysował na ziemi dwie nałożone na siebie dusze różnej płci. Przychodzący na świat ludzie kładli się na tym miejscu i wchłaniali swoje podwójne dusze.

Obecnie dogońskie kobiety mogą korzystać z opieki medycznej. Niektóre chętnie sięgają po nowe środki i pomoc wyspecjalizowanych akuszerek, inne narzekają na poród w pozycji leżącej, narzucanej w szpitalach i izbach porodowych i nadal wolą rodzić dzieci w pomieszczeniach, w których zostały poczęte.

Ewa Prądzyńska