Lubomirska Ludwika z Sosnowskich - portret

Nieznany malarz polski działający w 2. połowie XVIII w. przedstawił na obrazie ze zbiorów wilanowskich Ludwikę z Sosnowskich Lubomirską (zm. 1836), kasztelanową kijowską, w młodym wieku. Według przekazów z epoki, była ukochaną Tadeusza Kościuszki, którego poznała (zdaniem pewnych badaczy) w r. 1769 r. lub 1774 (zdaniem innych).

Ludwika Sosnowska urodziła się jako córka Józefa Sosnowskiego, wojewody smoleńskiego, hetmana polnego litewskiego (od 1775) i Tekli z Despot-Zenowiczów, starościanki śnitowskiej. Po udaremnionych planach ucieczki, które poczyniła wraz z Kościuszką w 1775 r., została w następnym roku (1776) przymuszona przez rodziców do poślubienia Józefa Lubomirskiego (zm. 1817). Po ślubie zamieszkała z mężem w majątku w Równem. Z małżeństwa z księciem Lubomirskim miała kilkoro dzieci: synów Henryka i Fryderyka, zmarłych w dzieciństwie Władysława i Karola, oraz córkę Helenę (zamężną za hrabim Stanisławem Mniszchem).

Młoda kobieta została ukazana w półpostaci, zwrócona w prawo (głowa obrócona 3/4 w prawo), na ciemnym, gładkim tle. Modnie pudrowane, długie włosy, zdobi niebieska wstążka. Portretowana jest ubrana w jasną suknię, z fałdami materiału skrzyżowanymi na piersiach, z długimi rękawami zakończonymi koronkowymi mankietami. Ręce trzyma swobodnie założone, jedna na drugą.

Najbardziej chyba rozpoznawalny portret Ludwiki z Sosnowskich księżnej Józefowej Lubomirskiej namalował w 1792 r. Józef Grassi (Grassy; 1757-1838). Na początku XX w. obraz stanowił własność Stanisława hrabiego Stadnickiego w Krysowicach (Jerzy Mycielski, Kilka polskich portretów z końca wieku XVIII przez Jerzego Mycielskiego, Kraków 1903).

Ludwika Lubomirska z domu Sosnowska (zm. 1836); Tadeusz Kościuszko; Józef Grassi; historyczna kolekcja wilanowska.

Agnieszka Woźniak-Wieczorek