Bolognetti Alberto, kardynał - portret

Już na pierwszy rzut oka widać, że z portretu spogląda na nas pewny swej pozycji i godności dostojnik kościoła katolickiego. Czerwony strój kardynalski, sprzęty na podręcznym stoliku, wśród których kałamarz i dzwonek do wzywania służby, i wreszcie wygodny tapicerowany fotel, na którym spoczął, to jaskrawe oznaki luksusu. Śródziemnomorską urodę hierarchy podkreśla bujny zarost na twarzy. W prawej ręce, na której widnieje pierścień kardynalski, trzyma on chustę; wyprostowanym palcem lewej natomiast wskazuje przed siebie. Mądre prowadzenie pędzla pozwala na subtelną grę światła i cienia, którymi malarz buduje nastrój tego reprezentacyjnego portretu. Kompozycja owalna wpisana w prostokąt.

Portretowany to Alberto Bolognetti, włoski kardynał i nuncjusz apostolski w Polsce. Alberto urodził się 8 VII 1538 w Bolonii, jako syn senatora Francesca Bolognettiego i Lucrezii Fantuzzi. W rodzinnym mieście studiował na uniwersytecie, gdzie uzyskał tytuł doktora praca; pracował jako kleryk i wykładowca. W 1572 r. papież Grzegorz XIII wezwał go do Rzymu i mianował protonotariuszem apostolskim. W latach 1576–1578 był nuncjuszem we Florencji, a w latach 1578–1581 – w Wenecji. 27 IV 1579 r. został biskupem Massy Marittimy, a 12 IV 1581 został mianowany nuncjuszem w Polsce. Jego posługa przypadła na czasy niebywale frustrujące. Dekrety Soboru Trydenckiego nie były jeszcze w pełni respektowane; kościół w Polsce zmagał się z naporem protestantyzmu. Jedynie kardynał Stanisław Hozjusz, który z czasem stał się poplecznikiem i przyjacielem nuncjusza, walczył już entuzjastycznie i zaciekle o wiarę katolicką i naukę soboru. Gdy król Stefan I Batory i Wielki Książę Moskiewski Michał doszli do porozumienia w sprawie poddania Kościoła na Litwie posłuszeństwu Kościołowi Rzymskiemu, to Bolognettiemu przypadło w udziale wcielić to postanowienie w życie. Bolognetti nakłonił króla Stefana Batorego do założenia pierwszego domu jezuitów w Krakowie, co przyczyniło się do ugruntowania postanowień soborowych.

W kwietniu 1585 r. zrezygnował z nuncjatury w Polsce. Wkrótce po podjęciu tej decyzji wyruszył w drogę powrotną do Rzymu, z zamiarem dotarcia na konklawe, lecz nigdy tam nie dotarł, gdyż śmierć zaskoczyła go w czasie podróży, w Villach (9 lub 17, wg innych 22 lub 23 V). Pochowany został w Bolonii, w kościele Santa Maria dei Servi.

Dominika Walawender-Musz