Zapinka trójelementowa

Zapinka należy do grupy najbardziej efektownych i ciekawych ozdób odzieży. Jej dwie zewnętrzne tarczki pokryte są oryginalnymi koncentrycznymi żłobkami i mają dodatkowo centralnie umieszczone guzki. Natomiast wewnętrzna płytka przedstawia okrąg z wpisanym weń krzyżem. Rysunek ten przypomina mandalę – symbol transcendencji, tego co boskie. Zapinka jest elementem równie wyjątkowego skarbu odkrytego w 1884 roku w bagnie. W jego składzie znajdują się części rzędu końskiego (dwa wędzidła, 14 brzękadeł, 14 guzków, trzy kółka), dwie pary form do odlewnia siekierek, trzy fibule, okazała brzytwa i destrukty kilku wyrobów brązowych oraz żelaznych. Należy podkreślić, że bagienny kontekst skarbu może świadczyć o jego szczególnym znaczeniu związanym ze sferą sacrum i składaniem darów ofiarnych. Depozyt trafił do zbiorów muzealnych w Szczecinie i był tu przechowywany do sierpnia 1944 roku. Z uwagi na zbliżający się front i powtarzające się naloty alianckie skarb wraz z innymi cennymi zabytkami ewakuowano w głąb Niemiec. Do Szczecina powrócił dopiero w 2009 roku w wyniku polsko-niemieckiej wymiany dawnych zbiorów archeologicznych. Wyroby z depozytu z Kiełpina mają w większości cechy charakterystyczne dla kultury halsztackiej, której nazwa wywodzi się od cmentarzyska w miejscowości Hallstatt w Austrii. W tym nurcie stylistycznym utrzymana jest prezentowana zapinka. Wraz z bliźniaczym okazem z tego samego skarbu należy do wyrobów unikatowych w skali Polski.

Dorota Kozłowska